નવી દિલ્હીઃ ગુજરાતમાં ડિસ્ટ્રિક્ટ જજ કેડરમાં ન્યાયાધીશોની બઢતીનો વિવાદનો અંત આવતો જણાતો નથી. હાઈકોર્ટે સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ બાદ તારીખ 15 મેના રોજ 40 જજોની બઢતી રદ કરાઈ હતી. તેમને તેમના જૂના પદ પર પાછા મોકલી દીધા હતા. હવે એક દિવસ બાદ એટલે કે તારીખ 16 મેના રોજ આ જજ સુપ્રીમ કોર્ટ પહોંચ્યા છે. કહેવાય છે કે પ્રમોશન પછી ડિમોશન એ ખૂબ જ અપમાનજનક બાબત છે.
વકીલનું નિવેદનઃ મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડની બેંચ સમક્ષ આ બાબતનો ઉલ્લેખ કરતાં વરિષ્ઠ વકીલ મીનાક્ષી અરોરાએ જણાવ્યું હતું કે, હાઈકોર્ટે ગઈકાલે એક આદેશ પસાર કર્યો હતો. આ ન્યાયાધીશો (40 ન્યાયાધીશો) ની બઢતી પાછી ખેંચી લીધી હતી. તેના પર CJI DY ચંદ્રચુડે કહ્યું કે, અમારી કોઓર્ડિનેશન બેન્ચે સ્ટે ઓર્ડર પસાર કર્યો છે. બેન્ચના અન્ય ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ જે.બી. પારડીવાલે કહ્યું કે 28 હજુ પણ મેરિટ લિસ્ટમાં છે, જ્યારે 40 પરત ફર્યા છે.
ફરીથી સોંપાશે કેસઃ મુખ્ય ન્યાયાધીશ ચંદ્રચૂડ (CJI DY ચંદ્રચુડ) એ કહ્યું કે આ એવા મુદ્દા છે, જેને પાછા ખેંચી શકાય છે. તેમને નિવૃત્તિ પર બાકી રકમ મળશે. તેના પર એડવોકેટ મીનાક્ષી અરોરાએ કહ્યું કે આ પણ ખૂબ જ અપમાનજનક બાબત છે. ભારતના તમામ રાજ્યોમાં આ રીતે હાલત છે. યુપીમાં પણ આ રીત છે. દલીલો સાંભળ્યા બાદ જસ્ટિસ ચંદ્રચુડે કહ્યું કે હું, મામલો બીજી બેંચને ફરીથી સોંપીશ. આ મામલો જુલાઈમાં સુનાવણી માટે આવશે.
જાણો આખો મામલોઃગુજરાત હાઈકોર્ટે તારીખ 15 મેના રોજ બે અલગ-અલગ નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યા હતા. એક જિલ્લા ન્યાયાધીશ સંવર્ગમાં ન્યાયાધીશોની બઢતી સાથે સંબંધિત છે. જ્યારે અન્ય અગાઉ બઢતી પામેલા ન્યાયાધીશોને તેમની જૂની પોસ્ટ પર બદલીને સંબંધિત છે. નવા નોટિફિકેશન મુજબ મેરિટ લિસ્ટમાં 28 જજોને બઢતી આપવામાં આવી છે, જ્યારે 40 જજોને પ્રમોટ કરાયેલા 68 જજોની જૂની યાદીમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા છે. રાહુલ ગાંધીને ફોજદારી માનહાનિના કેસમાં દોષિત ઠેરવનાર જજ હરીશ હસમુખભાઈ વર્માનું નામ બઢતીની નવી યાદીમાં યથાવત રાખવામાં આવ્યું છે. કારણ કે તેઓ યોગ્યતાના દાયરામાં આવે છે. જજ વર્માએ પ્રમોશન માટેની પરીક્ષામાં 200માંથી 127 માર્ક્સ મેળવ્યા હતા.
બઢતી રદ્દ કરાઈઃ સુપ્રીમ કોર્ટના 12 મેના આદેશ બાદ 40 જજોની બઢતી રદ કરવામાં આવી હતી. તારીખ 12 મેના રોજ, એક અરજી પર સુનાવણી કરતી વખતે, સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાતના જિલ્લા ન્યાયાધીશ કેડરમાં સિનિયોરિટી-કમ-મેરિટના આધારે પ્રમોશન પર રોક લગાવી હતી. આવા જજોને પાછા મોકલવાનો આદેશ આપ્યો હતો, જેમની પસંદગી મેરિટ-કમ-ના આધારે કરવામાં આવી હતી. વરિષ્ઠતા કમ મેરિટના આધારે. આ આદેશ બાદ ગુજરાત હાઈકોર્ટે 15મી મેના રોજ પ્રમોશન અને ડિમોશનની બે યાદી બહાર પાડી હતી.
68 નામ હતાઃગુજરાત હાઈકોર્ટે 10 માર્ચ, 2023 ના રોજ રાજ્યના જિલ્લા ન્યાયાધીશ કેડરમાં બઢતીની યાદી બહાર પાડી હતી. તેમાં 68 ન્યાયાધીશોના નામ હતા. આ જજોની પસંદગી 65% ક્વોટા હેઠળ કરવામાં આવી હતી. બાદમાં આ પ્રમોશન લિસ્ટ સામે ગુજરાત સરકારના બે અધિકારીઓ સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગયા હતા. રવિ કુમાર મહેતા, અન્ડર સેક્રેટરી, કાનૂની વિભાગ, ગુજરાત સરકાર; સચિન પ્રતાપ રાય મહેતા, મદદનીશ નિયામક, ગુજરાત રાજ્ય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ, આક્ષેપ કર્યો હતો કે હાઇકોર્ટે બઢતી માટે યોગ્યતા કસોટી (પરીક્ષા) અને મેરિટ કમ સિનિયોરિટી માપદંડો નક્કી કર્યા છે. . જ્યારે પ્રમોશન સિનિયોરિટી કમ મેરિટના આધારે કરવામાં આવ્યું હતું.
આરોપો આવા હતાઃ બંને અધિકારીઓનો આરોપ હતો કે ધોરણો બદલાયા હોવાથી પરીક્ષામાં વધુ માર્ક્સ મેળવનારા ઉમેદવારો બઢતીથી વંચિત રહી ગયા હતા, જ્યારે ઓછા ગુણ મેળવનારા જજોને બઢતી મળી હતી. રવિ કુમાર મહેતાએ પરીક્ષામાં 200 માર્કસમાંથી 135.5 માર્ક્સ મેળવ્યા છે. જ્યારે સચિન પ્રતાપ રાય મહેતાએ 200 માંથી 148.5 સ્કોર કર્યો હતો. પ્રમોશન લિસ્ટમાં તેમનું નામ ન હતું. જ્યારે 100થી થોડા વધુ માર્કસ મેળવનાર ઉમેદવારોને પણ પ્રમોશન મળ્યું છે.
