નવી દિલ્હી: ભારત સરકારે લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ ચૌહાણને દેશના નવા ચીફ ઑફ ડિફેન્સ સ્ટાફ (CDS) તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. જનરલ બિપિન રાવતના નિધન બાદ CDSનું પદ ખાલી થયું હતું. જનરલ રાવતના મૃત્યુના નવ મહિનાથી વધુ સમય પછી આગામી CDSની નિમણૂકની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. સંરક્ષણ મંત્રાલયે બુધવારે એક નિવેદન જારી કરીને લેફ્ટનન્ટ જનરલ ચૌહાણની નિમણૂકની જાહેરાત કરી હતી.
બળવા વિરોધી કામગીરીનો અનુભવ: ભારત સરકારે લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ ચૌહાણને દેશના બીજા ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ (CDS) તરીકે નિયુક્ત કર્યા. લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ ચૌહાણએ લગભગ 40 વર્ષની કારકિર્દીમાં અનેક કમાન્ડ, સ્ટાફ અને આસિસ્ટન્ટ નિમણૂંકો સંભાળી હતી. તેમની પાસે જમ્મુ અને કાશ્મીર અને ઉત્તર-પૂર્વ ભારતમાં બળવા વિરોધી કામગીરીનો બહોળો અનુભવ છે. બિપિન રાવત દેશના પહેલા CDS હતા. તેમના અવસાન બાદ આ પદ ખાલી હતું. સંરક્ષણ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ ચૌહાણએ 40 વર્ષથી વધુની કારકિર્દીમાં અનેક કમાન્ડ, સ્ટાફ અને આસિસ્ટન્ટની નિમણૂંક કરી હતી. તેમની પાસે જમ્મુ અને કાશ્મીર અને ઉત્તર-પૂર્વ ભારતમાં બળવા વિરોધી કામગીરીનો બહોળો અનુભવ છે.
કમાન્ડિંગ-ઇન-ચીફ હતા: 18 મે 1961ના રોજ જન્મેલા લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ ચૌહાણ 1981માં ભારતીય સેનાની 11 ગોરખા રાઈફલ્સમાં જોડાયા હતા. તેઓ નેશનલ ડિફેન્સ એકેડમી, ખડકવાસલા અને ઈન્ડિયન મિલિટરી એકેડમી, દેહરાદૂનના ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થી છે. મેજર જનરલના હોદ્દા પર, અધિકારીએ ઉત્તરી કમાન્ડમાં નિર્ણાયક બારામુલ્લા સેક્ટરમાં પાયદળ વિભાગની કમાન્ડ કરી હતી. બાદમાં લેફ્ટનન્ટ જનરલ તરીકે તેમણે ઉત્તર પૂર્વમાં કોર્પ્સની કમાન્ડ કરી અને બાદમાં સપ્ટેમ્બર 2019 થી મે 2021 માં તેમની સેવામાંથી નિવૃત્તિ સુધી પૂર્વ કમાન્ડના જનરલ ઓફિસર કમાન્ડિંગ-ઇન-ચીફ (Commanding in Chief) બન્યા.
વિશિષ્ટ સેવા મેડલ મળ્યા: આ કમાન્ડ નિયુક્તીઓ ઉપરાંત, અધિકારીએ મિલિટ્રી ઓપરેશન્સના ડાયરેક્ટર જનરલના ચાર્જ સહિત મહત્વપૂર્ણ સ્ટાફ નિમણૂંકો સંભાળી છે. આ પહેલા આ અધિકારીએ અંગોલામાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મિશન તરીકે પણ સેવા આપી હતી. આ અધિકારી 31 મે 2021ના રોજ ભારતીય સેનામાંથી નિવૃત્ત થયા હતા. સેનામાંથી નિવૃત્ત થયા પછી પણ તેમણે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને વ્યૂહાત્મક બાબતોમાં યોગદાન આપવાનું ચાલુ રાખ્યું. સેનામાં તેમની વિશિષ્ટ સેવા માટે, લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ ચૌહાણને પરમ વિશિષ્ટ સેવા મેડલ, ઉત્તમ યુદ્ધ સેવા મેડલ, અતિ વિશેષ સેવા મેડલ, સેના મેડલ અને વિશિષ્ટ સેવા મેડલ એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા.
ઓપરેશન સનરાઇઝના રચનાકાર: લેફ્ટનન્ટ ચૌહાણ ચીનની બાબતોના નિષ્ણાત હોવાનું કહેવાય છે. 2019 માં, જ્યારે ભારતે બાલાકોટ સ્ટ્રાઈક માટે બ્લુ પ્રિન્ટ તૈયાર કરી, ત્યારે ચૌહાણ ઈસ્ટર્ન કમાન્ડના સૈન્ય નિર્દેશક હતા. તેઓ ઓપરેશન સનરાઇઝના રચનાકાર (Creator of Operation Sunrise) પણ હતા. તે ભારત-મ્યાનમારનું સંયુક્ત સૈન્ય ઓપરેશન હતું. આમાં, પૂર્વોત્તરમાં કેટલાક વિદ્રોહી જૂથોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા. નિવૃત્તિ પછી, તેમને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલની અધ્યક્ષતામાં NSCSના લશ્કરી સલાહકાર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.
કેટલો હશે કાર્યકાળ: આ નિમણૂકની એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ વિશેષતા એ છે કે, CDSની નિવૃત્તિ વય (Retirement age of CDS) 65 વર્ષ નક્કી કરવામાં આવી છે, લેફ્ટનન્ટ જનરલ ચૌહાણને 3 વર્ષ 8 મહિનાનો ઘણો લાંબો કાર્યકાળ મળવાની સંભાવના છે. તેમની પાસે સરકારની નીતિઓને અમલમાં મૂકવા માટે યોગ્ય સમયમર્યાદા હશે. સાતત્યને ધ્યાનમાં રાખીને, આ નિમણૂકમાં, સરકારે વરિષ્ઠતાના એપ્લકાર્ટમાં ખલેલ ન પહોંચે તેની કાળજી લીધી છે, કારણ કે જનરલ ચૌહાણ આર્મી, નેવી અને એરફોર્સના સભ્ય છે. બધા સેવા આપતા વડાઓથી વરિષ્ઠ છે. ભારતીય સેનાના મોટાભાગના કમાન્ડરોની જેમ, CDSએ દેશના બે મુખ્ય હોટ સ્પોટ ઈશાન અને કાશ્મીરમાં એક તરફ પાકિસ્તાન અને બીજી તરફ ચીનનો સામનો કર્યો છે.
વન-સ્ટોપ વિન્ડો શું છે: એક મહત્ત્વનું પાસું 'ગન્સ બટર'ની મૂંઝવણને સંતુલિત કરવાનું રહેશે, તેમ છતાં ભારતીય સૈન્ય અછત ભંડોળનો સામનો કરીને આધુનિકીકરણ અને સ્વદેશીકરણના પ્રયાસો કરી રહ્યું છે. તે તમારા તરફથી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ પ્રયાસ હશે. CDS ને આર્મી, નેવી અને એરફોર્સના વડાઓમાં 'સમાન વચ્ચે પ્રથમ' ગણવામાં આવે છે, જ્યારે ચારેયમાં ચાર સ્ટાર છે. ભારતીય સેના, નૌકાદળ અને વાયુસેના માટે નાણાકીય અને વહીવટી બાબતો પર લશ્કરી સલાહ માટે CDS પોસ્ટને ઘણીવાર 'વન-સ્ટોપ વિન્ડો' તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે.
