Global Hunger Index 2023: ‘ગ્લોબલ હંગર ઇન્ડેક્સ’માં ભારત 111મા ક્રમે, ભારત કરતાં પાડોશી દેશ આગળ

ગ્લોબલ હંગર ઈન્ડેક્સમાં ભારતનો રેન્ક 111મો છે. જે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 4 રેન્ક નીચે આવ્યો છે. સાથે જ સરકારે આ રિપોર્ટને ખોટો જાહેર કર્યો છે. GHIમાં ભારત કરતાં પાકિસ્તાન-નેપાળ આગળ હોવાનું સામે આવ્યું છે.

નવી દિલ્હી: ગ્લોબલ હંગર ઈન્ડેક્સ 2023 (GHI)માં ભારત 125 દેશોમાંથી 111મા ક્રમે છે. જે ગયા વર્ષ કરતાં ચાર સ્થાન નીચે આવી ગયું છે. જો કે સરકારે આ અહેવાલને ખોટો ગણાવીને ફગાવી દીધો છે. કન્સર્ન વર્લ્ડવાઈડ અને વેલ્ટ હંગર હિલ્ફે, આયર્લેન્ડ અને જર્મનીના એનજીઓએ ગુરુવારે એક વૈશ્વિક રિપોર્ટ બહાર પાડ્યો હતો. જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે 2023ના ગ્લોબલ હંગર ઈન્ડેક્સમાં 28.7ના સ્કોર સાથે ભારતમાં ભૂખમરાનું સ્તર ગંભીર છે.

મંત્રાલયે રિપોર્ટને ખોટો ગણાવ્યો:યાદીમાં ભૂખ અને વેદનાનું ખોટું માપન કરવામાં આવ્યું છે. અનુક્રમણિકા ગણતરી કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા ચાર સૂચકોમાંથી, ત્રણ બાળકોના સ્વાસ્થ્ય સાથે સંબંધિત છે. તે સમગ્ર વસ્તીના પ્રતિનિધિ ન પણ હોઈ શકે. ચોથું અને સૌથી મહત્ત્વનું સૂચન 'કુપોષિતનું પ્રમાણ ('પીઓયુ) ટુ પોપ્યુલેશન' 3,000 ના ખૂબ નાના નમૂનાના કદ પર હાથ ધરવામાં આવેલા જાહેર અભિપ્રાયના સર્વેક્ષણ પર આધારિત છે.

18.7 ટકા બાળ બગાડ: દરમિયાન, રિપોર્ટમાં જાણવા મળ્યું છે કે ભારત વિશ્વમાં સૌથી વધુ 18.7 ટકા બાળ બગાડનો દર ધરાવે છે, જે અત્યંત કુપોષણ દર્શાવે છે. ભારતમાં, કુપોષણ 16.6 ટકા છે અને પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકોનો મૃત્યુદર 3.1 ટકા છે. રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે 15 થી 24 વર્ષની મહિલાઓમાં એનિમિયાનું પ્રમાણ 58.1 ટકા છે. GHIમાં સ્ટંટિંગ અને બગાડ માટેના બે અન્ય સૂચકાંકો, જેમ કે સ્ટંટિંગ અને બગાડને પરિણામી પરિબળો તરીકે લેવામાં આવ્યા હતા.

ભૂખમરો ધરાવતા પ્રદેશો: વર્ષ 2022માં ભારત 125 દેશોમાંથી 107મા ક્રમે આવશે. કેન્દ્રીય મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં દાવાઓનું ખંડન કર્યું અને કહ્યું કે આ યાદી ભૂખમરાનું અચોક્કસ માપદંડ છે અને તે ભારતની વાસ્તવિક સ્થિતિને પ્રતિબિંબિત કરતી નથી. GHI રિપોર્ટમાં પાકિસ્તાન 102મા, બાંગ્લાદેશ 81મા, નેપાળ 69મા અને શ્રીલંકા 60મા ક્રમે છે. દક્ષિણ એશિયા અને સબ-સહારન આફ્રિકા સૌથી વધુ ભૂખમરો ધરાવતા પ્રદેશો હતા.

દર મહિને સતત 7.2 ટકા: ભાગ્યે જ કોઈ પુરાવા છે કે ચોથું સૂચક, બાળ મૃત્યુદર, ભૂખનું પરિણામ છે. મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે એપ્રિલ 2023 થી, ન્યુટ્રિશન ટ્રેકર પર અપલોડ કરવામાં આવેલ પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોના માપન ડેટામાં સતત વધારો થયો છે, જે એપ્રિલ 2023 માં 6.34 કરોડથી સપ્ટેમ્બર 2023 માં 7.24 કરોડ થયો છે. ન્યુટ્રીશન ટ્રેકર પર જોવા મળે છે તેમ, બાળકોમાં બગાડની ટકાવારી દર મહિને સતત 7.2 ટકાથી નીચે રહી છે.