નવી દિલ્હી : ભારતનું ચંદ્રયાન 3 મિશન સતત પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. ચંદ્રયાને ચોથી ભ્રમણકક્ષાની પ્રક્રિયા સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કરી લીધી છે. ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ઇસરો) એ પુષ્ટિ કરી છે કે અવકાશયાન હવે પૃથ્વીની આસપાસ 71351 કિમી x 233 કિમીની ભ્રમણકક્ષામાં છે. શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરમાંથી 14 જુલાઈ 2023ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવેલ, ચંદ્રયાન-3 મિશનનો હેતુ ચંદ્રની સપાટી પર સોફ્ટ-લેન્ડ અને રોબોટિક રોવર ચલાવવાની ભારતની ક્ષમતા દર્શાવવાનો છે.
3 કક્ષાને કરી પાર : આ મિશન સરળ રીતે આગળ વધી રહ્યું છે, દરેક ભ્રમણકક્ષા વધારવાની પ્રક્ષેપણ યોજના મુજબ કરવામાં આવી રહી છે. 15મી જુલાઈએ પહેલી કક્ષા પાર કરી, પછી 16મી જુલાઈએ બીજી કક્ષા અને પછી 18મીએ ત્રીજી કક્ષામાં પ્રવેશ કર્યો હતો. તેણે 20 જુલાઈના રોજ ચોથી ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશ કર્યો હતો. તે ખાસ કરીને દરેક તબક્કામાં અવકાશયાનની ગતિ ધીમે ધીમે વધારવા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે.
આગળનું મહત્વનું પગલું શું છે? : ચંદ્રયાન-3ના મિશનમાં આગળનો મહત્વનો તબક્કો પાંચમી ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશની પ્રક્રિયા છે. 25 જુલાઈએ બપોરે 2 થી 3 વાગ્યાની વચ્ચે ચંદ્રયાન-3 પાંચમી ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશ કરશે. કાળજીપૂર્વક આયોજિત કાર્યક્રમમાં અવકાશયાનની ભ્રમણકક્ષાની ઊંચાઈ વધારવા માટે ચોકસાઇ-થ્રસ્ટર ફાયરિંગનો સમાવેશ થશે. એકવાર અંતિમ ભ્રમણકક્ષા સુધી પહોંચવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થઈ જાય પછી, અવકાશયાન પૃથ્વીની શ્રેણીબદ્ધ ભ્રમણકક્ષા કરશે અને ધીમે ધીમે તેની ઝડપ વધારવા અને તેને ચંદ્ર પર ઉતારવા માટે તેના એન્જિનને ફાયર કરશે. પછી અવકાશયાન પૃથ્વી-ચંદ્ર સ્થાનાંતરણ ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશ કરશે, ત્યારબાદ ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણ તેને અંદર ખેંચી લેશે.
24 ઓગસ્ટના થશે લેન્ડ : ચંદ્રયાન-3 મિશન તેનો વેગ વધારવા માટે પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણનો ઉપયોગ કરશે. તે 23 અથવા 24 ઓગસ્ટની આસપાસ ચંદ્ર પર પહોંચવાની ધારણા છે. મિશનનું લેન્ડર ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પ્રદેશ પર સોફ્ટ-લેન્ડ થવાની અપેક્ષા છે. સોફ્ટ લેન્ડિંગ બાદ ભારત આવું કરનાર ચોથો દેશ બની જશે. આ પહેલા પૂર્વ સોવિયત સંઘ, અમેરિકા અને ચીન આવું કરી ચુક્યા છે.
ચંદ્રયાન-3 એ ગુરુવારે ચોથી ભ્રમણકક્ષા સુધી પહોંચવાની પ્રક્રિયા સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કરી લીધી છે. અવકાશયાન ચંદ્રની એક ડગલું નજીક છે. 31 જુલાઈના રોજ ચંદ્રયાન-3 તેનું ટ્રાન્સલુનર ઈન્જેક્શન (TLI) બર્ન શરૂ કરશે. ત્યારબાદ, તે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરાણ માટે યોગ્ય સ્થળની શોધ કરશે અને 23 ઓગસ્ટ સુધીમાં ઓપરેશન હાથ ધરશે. ચંદ્રયાન-3 ઓગસ્ટના પહેલા સપ્તાહ સુધીમાં ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશ કરશે. - વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહ
ઈસરોના ચેરમેનનું નિવેદન : અગાઉ ઈસરોના ચેરમેન એસ. સોમનાથે એક કાર્યક્રમમાં કહ્યું કે 'ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના માર્ગ પર છે અને આગામી થોડા દિવસોમાં તે ચંદ્રની સપાટી પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરશે'. ISROના વડાએ કહ્યું કે 'મને ખાતરી છે કે જ્યાં સુધી વિજ્ઞાનનો સવાલ છે, તમે આ (ચંદ્રયાન-3) મિશન દ્વારા કંઈક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ મેળવશો'. ઈસરોના અધ્યક્ષ એસ. સોમનાથે અગાઉ કહ્યું હતું કે તે 31 જુલાઈથી 1 ઓગસ્ટની આસપાસ ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશ કરશે.
પહેલા બે પ્રયાસ નિષ્ફળ રહ્યા : ચંદ્રયાન-2 લેન્ડરના 2019ના નિષ્ફળ પ્રયાસ પછી આ મિશન ચંદ્રને સ્પર્શ કરવાનો ભારતનો બીજો પ્રયાસ છે. નવું મિશન પ્રથમ ઉતરાણના પ્રયાસમાંથી શીખેલા પાઠ પર આધારિત છે. જો ટચડાઉન સફળ થાય, તો મિશનનું લેન્ડર અને રોવર 14 પૃથ્વી દિવસ (ચંદ્ર પર એક દિવસ) માટે સપાટી પર ડેટા એકત્રિત કરશે.
- Chandrayaan-3: 4 દિ'માં ચંદ્ર પર પહોંચનારા યાનને 40 દિવસ મોડું કરવા પાછળ ઇસરોનો છે મસ્ત આઇડ્યા
- Chandrayaan 3: ચંદ્રયાન 3ના સફળ લોન્ચિંગ સાથે પ્રથમ પરીક્ષણ પાસ, મિશન વિશે બધું જાણો
