નવી દિલ્હીઃ પૂર્વી લદ્દાખની ગલવાન ઘાટીમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) પર 15 જૂનની રાતે હિંસક અથડામણ થઈ હતી. ત્યારબાદથી મોટી સંખ્યામાં સૈન્ય વાહન લગભગ 40 દિવસથી ઘટનાસ્થળ પર જ પડેલા છે. જેમાંથી ઓછામાં ઓછા 20 ભારતીય સેના સંબધિત વાહનો છે. આ વાહનો ગલવાન નદીના કિનારે ઉભેલા છે. જે પેટ્રોલિંગ પ્લાઈટ (PP)14ની નજીક હતા.
ભારતીય સેનાના ફસાયેલા વાહનો રેગ્યુલર વન-ટન મોડિફાઈડ ટ્રક અને BMP II ઈન્ફેન્ટ્રી કૉમ્બેટ (ICV) સામેલ છે. જ્યારે ચીની સેના વાહનોમાં ડૉગફેમ મેગશી (અમેરિકી હુમ્વીનું ચીની સંસ્કરણ) સામેલ છે.
ETV BHARATને માહિતી મળી હતી કે, આ વાહનોનો ઉપયોગ 15 જૂને PP 14ના બંને તરફના સૈનિકોને લાવવા કરાઈ રહ્યો હતો. પરંતુ નદીની જળસપાટીમાં અચાનક વધારો થતાં વાહનોને ત્યાં જ છોડવા પડ્યા હતા.
ભારતીય સૈન્યને PP 14 તરફ આગળ વધવા માટે કેટલાક સ્થળોએ નદી પાર કરવી પડશે, જે વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા ((LAC) નું છેલ્લું બિંદુ છે, જ્યાં ભારતીય સેનાની ટીમ 15 જૂન પહેલા નિયમિતપણે પેટ્રોલિંગ કરતી હતી.
લાંબા સમયના તણાવ બાદ 15 જૂનની રાત્રે હિંસક અથડામણમાં ઓછામાં ઓછા 20 ભારતીય સૈનિકોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો, જ્યારે ચીની સૈન્યએ મોતની સંખ્યા શેર કરી નહોતી.
સૈન્યને દૂર કરવા અને તાણ ઘટાડવાની દિશામાં કાર્ય શરૂ થયું છે. બંને તરફના સૈનિકો સામેથી પાછળ હટી ગયા છે. તેમજ પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિઓને ટાળવા માટે બંને પક્ષના સૈનિકો વચ્ચે 'બફર ઝોન'ની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. કારણ કે, ગુસ્સો હજુ અકબંધ હતો. મોટાભાગના લશ્કરી વાહનો આ 'બફર ઝોન'માં પડેલા છે.
મળતી માહિતી પ્રમાણે, લશ્કરી વાટાઘાટોમાં સરહદ વિવાદ અંગેના કરાર પરિણામ રૂપે, હવે બંને તરફથી વાહનોને ખૂબ જ જલ્દીથી ખાલી કરી શકાય છે. આ કાર્ય શનિવારે પણ થઈ શકે છે.
ગલવાન ખીણ અને પેંગોંગ તળાવ ઉપર, ચાર ફ્લેશપોઇન્ટ્સ, ગેલવાન વેલી (પીપી 14), પેંગોંગ લેક (ફિંગર 4), હોટ સ્પ્રિંગ્સ (પીપી 15) અને ગોગ્રા (પીપી 17)માંથી ચીની સેના ગલવાન અને પૈગોંગ તળાવ પર અડિંગો બની રહી છે.
5 મેના રોજ, પૈગોંગ ત્સો તળાવની ઉત્તરી કાંઠે ફિંગર 4 નજીક બંને પક્ષો વચ્ચે ઝપાઝપી થઈ હતી. ચીની સેનાએ ફિંગર 4 પાસે ભારતીય સૈન્યની પેટ્રોલિંગ અટકાવી દીધી હતી અને તે જ સમયે ફિંગર 4 રિજ લાઇન (કટક લાઇન) પર અસ્થાયી માળખું બનાવીને પોતાને તૈનાત કરી હતી. આ જગ્યા ફિંગર 4 પર ભારતીય ચોકી સહિતના નિરીક્ષણ ક્ષેત્રનો આદેશ આપે છે.
જો કે, બંને પક્ષો વચ્ચેની વાટાઘાટોના પરિણામે, ચીની સેના પૈગોંગ તળાવના કાંઠે અને પ્રથમ તબક્કાની ઘટનાના ભાગ રૂપે ફિંગર 4 થી 5 પર પીછેહઠ કરી છે. જો કે, તેણે ફિંગર 4 કટક રેખા અથવા ફિંગર 5 થી પાછા આવવાની સ્પષ્ટ મનાઈ કરી દીધી છે.
ફિંગર 4 થી ફિંગર 8 પશ્ચિમથી પૂર્વ સુધી ફેલાયેલું છે અને મુખ્ય માર્ગ છે જે દક્ષિણ પર્વતોથી પૈગોંગ તળાવથી ઉત્તર-દક્ષિણ દિશામાં ઉદ્ભવે છે. જ્યારે ભારત ફિંગર 8 ની નજીક લાઇન ઓફ એક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલનો દાવો કરે છે અને ચીન ફિંગર 3 સુધીના ક્ષેત્રનો દાવો કરે છે.
ભૂતકાળમાં, ચીની આર્મી 8 થી 4 ફિંગર પર પેટ્રોલિંગ કરતી હતી, જ્યારે ભારતીય સેનાએ 4 થી 8 ફિંગર પર પેટ્રોલિંગ કર્યું હતું.
લશ્કરી સૂત્રોનું માનવું છે કે, વાતચીત અનિશ્ચિત પરિસ્થિતિમાં પ્રવેશી છે. ભારતીય સેનાના એક સ્ત્રોતે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે, 15 જૂન (ગાલવન ઘાટી) ની ઘટના બાદ પરસ્પર વિશ્વાસને પુનઃસ્થાપિત કરવાના સમયને કારણે સરહદ પર પ્રારંભિક વિઘટન મુશ્કેલ બની શકે છે. સંપૂર્ણ વિઘટન માટે લશ્કરી સ્તરે વધુ સંવાદની જરૂર રહેશે.
અત્યાર સુધી, ભારત અને ચીન વચ્ચે કોર્પ્સ કમાન્ડર સ્તર પર ચાર બેઠકો (6 જૂન, 22 જૂન, 30 જૂન અને 14 જુલાઈ) થઈ છે. વિશ્વની બે સૌથી મોટી સેના વચ્ચે નીચલા સ્તરે પણ વાટાઘાટો યોજાઇ છે. આ સાથે, પ્રાદેશિક વિવાદથી ઉદ્ભવતા તણાવને સમાપ્ત કરવા માટે પ્રતિનિધિ કક્ષાએ અને રાજદ્વારી કક્ષાએ પણ વાટાઘાટો થયા હતા.
આ સમયે, LOC પાસે ભારે તોપખાનાઓ અને હવાઈ દળના લડવૈયાઓની તૈનાતી સિવાય ભારતીય સૈન્ય અને ચીની સેનાએ 100,000 વધુ સૈનિકોની મોટી ભીડ એકઠી થઈ ગઈ છે. જો કે, એપ્રિલ પહેલા સ્થિતિને ફરીથી સ્થાપિત કરવા માટે વાતચીત ચાલી રહી છે.
