আমেৰিকান কলেজ অৱ গেষ্ট্ৰ’এণ্টেৰ’লজীয়ে সংজ্ঞায়িত কৰা অনুসৰি হেপাটাইটিছ হৈছে যকৃতৰ সংক্ৰমণ (প্ৰদাহ) আৰু তাৰ ফলত হোৱা প্ৰদাহ । হেপাটাইটিছ ভাইৰাছ পাঁচ প্ৰকাৰৰ হ’ল- হেপাটাইটিছ এ, বি, চি, ডি আৰু হেপাটাইটিছ ই। সময়মতে সঠিক নিদান আৰু চিকিৎসা নকৰিলে হেপাটাইটিছৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াই ক্ৰমান্বয়ে যকৃতৰ কাৰ্য্যক্ষমতা দুৰ্বল কৰি পেলায় আৰু বহুদিনৰ পিছত যকৃতে কাম বন্ধ কৰি দিয়ে । এই গুৰুতৰ চিকিৎসাজনিত অৱস্থাক লিভাৰ ফেইলাৰ বোলা হয় ।
অৱহেলাৰ ফলত যকৃতৰ অধিক ক্ষতি হ’ব পাৰে:হেপাটাইটিছ বি আৰু চি সময়মতে ধৰা নপৰে আৰু সঠিক চিকিৎসা নকৰিলে দুয়োটাৰে যকৃতৰ চিৰ’ছিছ বা যকৃতৰ কৰ্কট ৰোগৰ দৰে মাৰাত্মক ৰোগ হ’ব পাৰে । স্বাস্থ্য বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে যকৃতৰ ৰোগৰ প্ৰেক্ষাপটত ছমাহতকৈ কম সময়ৰ সংক্ৰমণক তীব্ৰ আৰু ছমাহতকৈ অধিক সময়ৰ সংক্ৰমণক দীৰ্ঘদিনীয়া সংক্ৰমণ বুলি কোৱা হয় ।
হেপাটাইটিছ এ আৰু ইঃদূষিত খোৱাপানী আৰু অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্য হেপাটাইটিছৰ প্ৰধান কাৰণ । হেপাটাইটিছ বি আৰু চি’তকৈ হেপাটাইটিছ এ আৰু ইয়ে যকৃতৰ ক্ষতি কম কৰে। সুষম খাদ্য আৰু উপযুক্ত চিকিৎসা পালন কৰি দুয়োটাৰে পৰা মুক্তি পাব পাৰি ।
হেপাটাইটিছ বি আৰু চিঃহেপাটাইটিছ বি আৰু চিৰ ফলত যকৃতৰ যথেষ্ট ক্ষতি হয় । তেজ সঞ্চালন, সংক্ৰমিত ব্যক্তিয়ে ব্যৱহাৰ কৰা বস্তু যেনে টুথব্ৰাছ আৰু ৰেজাৰ আদি ভাগ-বতৰা কৰি আন সুস্থ লোকলৈ এই ভাইৰাছ সংক্ৰমিত হ’ব পাৰে । আনহাতে, ড্ৰাগছ বেজী দিয়া বা অসুৰক্ষিত যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা লোকৰ হেপাটাইটিছ বি আৰু চি ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি ।
হেপাটাইটিছ ডিঃসাধাৰণতে কোনো ব্যক্তি হেপাটাইটিছ বি আৰু চি ৰোগত আক্ৰান্ত হ’লে হেপাটাইটিছ ডি ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনাও বেছি। হেপাটাইটিছ ডিৰ ক্ষেত্ৰত যকৃতৰ প্ৰদাহ দীৰ্ঘদিন ধৰি থাকে ।
ইয়াত গুৰুতৰ লক্ষণসমূহ উল্লেখ কৰা হৈছে : হেপাটাইটিছৰ পাঁচোটা প্ৰকাৰৰ লক্ষণ প্ৰায় একে, মূলতঃ
- পেটৰ বিষ
- সঘনাই বদহজম আৰু ডায়েৰিয়া
- জণ্ডিচ ছাল, নখ আৰু চকু হালধীয়া হোৱা
- বমি আৰু বমি হোৱা
- ভোক কমি যোৱা আৰু ধাৰাবাহিকভাৱে ওজন কমি যোৱা
- জ্বৰ আৰু অটলতা
- বমি আৰু বমি হোৱা
- শাৰীৰিক বা মানসিক পৰিশ্ৰম নকৰাকৈ ভাগৰুৱা অনুভৱ কৰা
- প্ৰস্ৰাৱৰ গাঢ় হালধীয়া ৰং
- গাঁঠিৰ বিষ
কেতিয়া চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ ল’ব লাগে: ওপৰৰ কোনো লক্ষণ দেখা দিলে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ ল’ব লাগে ।
এই পৰীক্ষাসমূহে হেপাটাইটিছ ধৰা পেলাব:‘IgM’ এন্টিব’ডি পৰীক্ষাৰ সহায়ত হেপাটাইটিছ এ আৰু ই ধৰা পেলোৱা হয় । হেপাটাইটিছ বি ভাইৰাছ ধৰা পেলাবলৈ DNAৰ মাত্ৰা পৰীক্ষা কৰা হয় । গতিকে, হেপাটাইটিছ চিৰ বাবে আৰ এন এ পৰীক্ষা আৰু জিন’টাইপিং পৰীক্ষা কৰা হয় । ইয়াৰ উপৰিও লিভাৰ ফাংচন টেষ্ট, চিবিচি, কিডনী ফাংচন টেষ্টো কৰা হয় ।
চিকিৎসাৰ প্ৰকাৰসমূহ হ’ল-
হেপাটাইটিছ এ আৰু ইঃহেপাটাইটিছ এৰ বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে শৰীৰটো নিজাববীয়াকৈ সুস্থ হৈ উঠে যদিও ৰোগীয়ে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ মানি চলিব লাগে । ব্যতিক্ৰমী ক্ষেত্ৰত ধাৰাবাহিকভাৱে বমি আৰু ডায়েৰিয়া বা অস্বাভাৱিক শাৰীৰিক অৱস্থাৰ বাবে ৰোগীক চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰিবলগীয়া হয় । হেপাটাইটিছ ইৰ চিকিৎসা হেপাটাইটিছ এৰ দৰেই যদিও গৰ্ভৱতী মহিলাৰ হেপাটাইটিছ ই হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি । এনে ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকক চিকিৎসাৰ দ্বাৰা নিৰীক্ষণ কৰিব লাগে ।
হেপাটাইটিছ বি’ৰ চিকিৎসাঃ এই ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণো দীৰ্ঘদিনীয়া সংক্ৰমণলৈ পৰিণত হ’ব পাৰে আৰু কিছুমান ক্ষেত্ৰত এই সমস্যা আজীৱন চলি থাকিব পাৰে । যদিহে হেপাটাইটিছ বি সংক্ৰমণ ৬ মাহতকৈ অধিক সময় থাকে তেন্তে ইয়াক ক্ৰনিক হেপাটাইটিছ বি বোলা হয় । এই সংক্ৰমণৰ চিকিৎসাৰ বাবে বেজী আৰু টেবলেট ব্যৱহাৰ কৰা হয় । ইয়াৰ পিছতো হেপাটাইটিছ বিৰ আৰোগ্যৰ হাৰ অতি কম । ৰোগীজনক প্ৰতি ৩ মাহৰ মূৰে মূৰে নিৰীক্ষণ কৰা হয় আৰু তেওঁৰ ঔষধ আজীৱন অব্যাহত ৰাখিব পাৰি । হেপাটাইটিছ বিত লিভাৰ কেন্সাৰ বা লিভাৰ চিৰ’ছিছ হ’ব পাৰে যদিও চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি সঠিক ঔষধ সেৱন কৰিলে এই অৱস্থাৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰি ।
- হেপাটাইটিছ চিৰ চিকিৎসা সম্ভৱঃনতুন ঔষধৰ উপলব্ধতাৰ লগে লগে এতিয়া হেপাটাইটিছ চিৰ চিকিৎসা সম্ভৱ হৈছে । এই ঔষধবোৰৰ সফলতাৰ হাৰ প্ৰায় ৯৮ শতাংশ আৰু পাৰ্শ্বক্ৰিয়া নগণ্য ।
- হেপাটাইটিছ ডিৰ চিকিৎসাঃ দেশত হেপাটাইটিছ ডি’ৰ অতি কম সংখ্যক ৰোগীহে দেখা দিয়ে । হেপাটাইটিছ ডি’ৰ চিকিৎসাৰ বাবে ঔষধ উপলব্ধ ।
বাৰিষাৰ সময়ত ৰোগী বৃদ্ধি পায়:আন ঋতুৰ তুলনাত বাৰিষাত হেপাটাইটিছ এ আৰু ইৰ ৰোগী বৃদ্ধি পায় । আচলতে এই বতৰত বায়ুমণ্ডলত আৰ্দ্ৰতাৰ বাবে হেপাটাইটিছ A আৰু E ভাইৰাছ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পায় । ইয়াৰ উপৰিও বৰষুণতো মলি বাঢ়ি যায় । দেশৰ বিশুদ্ধ খোৱাপানী যোগান ব্যৱস্থা সকলোতে নিখুঁত নহয়, বৰষুণৰ পানীৰ লিকেজে আনকি খোৱাপানীকো দূষিত কৰে । এই অৱস্থাত হেপাটাইটিছ এ আৰু ই হোৱাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায় ।
- হেপাটাইটিছ এ আৰু ই ভাইৰাছ দূষিত খোৱাপানী আৰু অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্য খোৱাৰ জৰিয়তে শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰে । এনে অৱস্থাত কেৱল বিশুদ্ধ খোৱাপানী আৰু খাদ্য গ্ৰহণ কৰিব লাগে ।
- ঘৰতে ৰন্ধা সতেজ খাদ্য যিমান পাৰি খাব আৰু বাহিৰত খাদ্য খোৱাৰ পৰা বিৰত থাকক ।
- যিসকলে হেপাটাইটিছ এৰ ভেকচিন লোৱা নাই তেওঁলোকে বাৰিষা আৰম্ভ হোৱাৰ ৬ মাহৰ আগতে হেপাটাইটিছ এৰ ভেকচিন ল’ব লাগে ৷