বিশ্বজুৰি বিভিন্ন মঞ্চত কৰ্মক্ষেত্ৰ আৰু অন্যান্য ধৰণৰ হতাশাৰ সৈতে জড়িত সমস্যাসমূহৰ সমাধানৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ উদ্দেশ্যে প্ৰতি বছৰে ৭ নৱেম্বৰৰ পৰা ১১ নৱেম্বৰলৈকে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চাপ সজাগতা সপ্তাহৰ আয়োজন কৰা হয় । আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চাপ সজাগতা সপ্তাহ এই বছৰ ‘Working Together to Build Resilience and Reduce Stress’ শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰ সৈতে উদযাপন কৰা হয়(International Stress Awareness Week) ।
আজিৰ যুগত চিকিৎসকে হতাশাক নিৰৱ হত্যাকাৰী বুলি গণ্য কৰে । পৰিয়ালৰ সমস্যা, বৃত্তিগত সমস্যা, অসুস্থতা, যুদ্ধ, মহামাৰী, ৰোগ আৰু মনোৰোগ আদি বিভিন্ন কাৰকত মানুহৰ মনত হতাশাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে । কিন্তু এই সমস্যাটোক চিনি পাই সময়মতে ইয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলোৱাটো আজিৰ প্ৰগতিশীল সময়ত আৰু উন্নত চিকিৎসা বিজ্ঞানতো এজন সাধাৰণ মানুহৰ বাবে এক কঠিন কাম । আজিৰ পৃথিৱীত বিষণ্ণতা এক বিশ্বব্যাপী সমস্যাত পৰিণত হৈছে, যাৰ বাবে সমগ্ৰ বিশ্বৰ বৃহৎ সংখ্যক লোকে হয় প্ৰতি বছৰে প্ৰাণ হেৰুৱাইছে নহয় অসুখী, অশান্ত জীৱন যাপন কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে ।
বিশ্বজুৰি হতাশাক ৰোগ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ লগতে ইয়াৰ প্ৰতিৰোধ আৰু ইয়াৰ বলি হোৱা লোকসকলৰ উত্থান আৰু পুনৰ সংস্থাপনৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ লক্ষ্যৰে স্বাস্থ্য আৰু সামাজিক সংস্থাসমূহে বহুতো অনুষ্ঠান আয়োজন কৰে ।
এই ধাৰাবাহিকত প্ৰতি বছৰে নৱেম্বৰ মাহত ৭-১১ নৱেম্বৰলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানসিক চাপ সজাগতা সপ্তাহৰ আয়োজন কৰা হয় । এইবাৰ ‘স্থিতিস্থাপকতা গঢ়ি তোলা আৰু মানসিক চাপ হ্ৰাস কৰাৰ বাবে একেলগে কাম কৰা’ (International Stress Awareness Week)বিষয়বস্তুৰ ওপৰত সাপ্তাহিক অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হৈছে ।
ডিপ্ৰেছন কি ?
মনোবিজ্ঞানী তথা পৰামৰ্শদাতা ডাঃ ৰেনুকা যোশীয়ে (পি.এইচ.ডি.) বুজাইছে যে ডিপ্ৰেছন দৰাচলতে এক মানসিক সমস্যা । সাধাৰণতে প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে জীৱনৰ কোনো এক সময়ত হতাশাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয়(What is depression) । কাৰণ দুখ, চিন্তা, অসুবিধা, অস্থিৰতা আদি যিকোনো মানসিক অৱস্থাৰ বাবেই হ’ব পাৰে ।
কিন্তু যেতিয়া ডিপ্ৰেছনে আপোনাৰ চিন্তাধাৰাক নেতিবাচকতাৰে ভৰাই তুলিবলৈ আৰম্ভ কৰে, আপোনাৰ চিন্তা-চৰ্চা আৰু কাম-কাজৰ ধৰণ আৰু আপোনাৰ স্বাভাৱিক জীৱনত প্ৰভাৱ পেলায়, তেতিয়া ই গুৰুতৰ ৰোগৰ শ্ৰেণীত আহে । ইয়াৰ প্ৰতিৰোধ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰে, কিয়নো ই আপোনাৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ লগতে শাৰীৰিক স্বাস্থ্যতো প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ।
তেওঁ কয় যে, ডিপ্ৰেছনৰ লক্ষণসমূহ বিভিন্ন স্তৰত অৰ্থাৎ প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ ক্ষেত্ৰত কম বেছি পৰিমাণে গুৰুতৰভাৱে দেখা যায় । কিন্তু সাধাৰণতে কিছুমান লক্ষণ যিসমূহ আটাইতকৈ সাধাৰণ লক্ষণৰ ভিতৰত গণ্য কৰা হয়, সেইসমূহ হ’ল তলত দিয়া ধৰণৰ-
- অধিক হতাশ বা নেতিবাচক অনুভৱ কৰা
- সুখী পৰিবেশতো সুখী অনুভৱ নকৰা
- বেছিভাগেই কেৱল সেইসমূহ কথা স্মৰণ কৰা যিসমূহ আপোনাৰ দুখৰ কাৰণ হয় ৷
- প্ৰতিটো ভুল কামৰ বাবে নিজকে দোষাৰূপ কৰা
- ভোক কমি যোৱা আৰু ওজন কমি যোৱা
- টোপনি নোহোৱা বা অত্যধিক টোপনি অহা
- শক্তিৰ ক্ষতি
- শীঘ্ৰেই ভাগৰুৱা অনুভৱ কৰা
- সিদ্ধান্ত লোৱা আৰু মনোনিৱেশ কৰাত অসুবিধা
- মৃত্যু বা আত্মহত্যাৰ চিন্তা ইত্যাদি
হতাশা কিয় বিপদজনক?
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে ব্যক্তিগত কাৰণৰ বাহিৰেও যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা মহামাৰী, যুদ্ধ, ভৱিষ্যতৰ প্ৰতি আশংকা, অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিৰ সৈতে জড়িত আশংকা, মৃত্যুৰ ভয় আৰু ইয়াৰ প্ৰভাৱকে ধৰি বহু কাৰণত হতাশাৰ ক্ষেত্ৰ বৃদ্ধি পাইছে অসুস্থতাৰ ।
ডাঃ ৰেনুকাই কয় যে, ডিপ্ৰেছন এনে এক অৱস্থা যাৰ প্ৰতিৰোধ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ, অন্যথা ইয়াৰ প্ৰভাৱ ব্যক্তিজনৰ জীৱনৰ মানদণ্ড, পাৰিবাৰিক, পেছাদাৰী আৰু সামাজিক জীৱনত পৰে ।