দৰং, 28 জানুৱাৰী: বুৰঞ্জীয়ে ঢুকি পোৱাৰে পৰা যিসমূহ মানৱ সভ্যতা ধ্বংসকাৰী যুদ্ধ-মহাযুদ্ধ সংঘটিত হৈছে, সেইসমূহৰ একমাত্ৰ কাৰণ সুখ-ভোগৰ লালসা ৷ এই লালসা পূৰণৰ বাবে ক্ষমতাশালী মানুহে শান্তিপ্ৰিয় ক্ষমতাহীন শ্ৰেণীৰ ওপৰত শোষণ আৰম্ভ কৰে ৷ যেতিয়াই শোষিত শ্ৰেণী অতিষ্ঠ হৈ ইয়াৰ প্ৰতিবাদ কৰিবলৈ লয় তেতিয়াই সৃষ্টি হয় সংঘাতৰ ৷ কোনো কোনো সময়ত এনে সংঘাতেই ৰূপ লয় মহাসমৰৰ আৰু কেতিয়াবা এই সংঘর্ষই এটা জাতিৰ গৌৰৱোজ্জ্বল ইতিহাস ৰচে ৷
"পথৰুঘাটৰ ৰণ" তেনে এক ইতিহাস (Battle of Patharughat) ৷ কৃষকৰ শোনিতেৰে ৰঞ্জিত ঐতিহাসিক ৰণথলী হৈছে দৰং জিলাৰ পথৰুঘাট (Farmers Martyrs Day of historic Patharughat) ৷ ১৮৯৪ চনৰ ২৮ জানুৱাৰীৰ কথা ৷ দূৰ-দূৰণিৰ গাঁৱলীয়া কৃষক ৰাইজে খাজনা বৃদ্ধিৰ প্ৰতিবাদত দৰং জিলাৰ ছিপাঝাৰ অঞ্চলৰ পথৰুঘাট নামৰ ঠাইখনত মিলিত হয় ৷ পৰৱৰ্তী সময়ত হিন্দু-মুছলমান কৃষকসকলে একেলগ হৈ ৰাইজমেল পাতি খেতিয়কৰ নাঙলে প্ৰতি লগোৱা অন্যায়ৰ খাজনা ব্ৰিটিছক কেতিয়াও নিদিয়ে বুলি সিদ্ধান্ত লয় ৷
ইয়াৰোপৰি ৰাইজে জিলাধিপতি এণ্ডাৰশ্যন আৰু মহকুমাধিপতি বেৰিংটনৰ ওচৰত খাজনা বৃদ্ধিৰ প্ৰতিবাদ কৰে (Patharughator Rann) ৷ বেৰিংটনৰ নিৰ্দেশত পুলিচ বাহিনীয়ে জনতাক ছত্ৰভংগ দিয়াবলৈ লাঠীচালনা কৰে ৷ ৰাইজৰ মাজত উত্তেজনা বৃদ্ধি পোৱাত ব্ৰিটিছৰ অনুচৰ পুলিচ বাহিনীয়ে জনতাৰ ওপৰত গুলীবর্ষণ কৰে ৷ ৰাইজেও উত্তেজনাৰ বশৱর্তী হৈ বন্দুকৰ গুলীৰ প্ৰত্যুত্তৰ দিয়ে পথাৰৰ দলিচপৰা, কুঁহিয়া আৰু খৰি আদিৰে ৷ কিন্তু পুলিচৰ গুলীত ১৪০ জন কৃষকে প্ৰাণ দিয়াৰ লগতে চিৰদিনলৈ পংগু হয় বহুজন ৷