নিউজ ডেস্ক,৮ এপ্ৰিল : বিভিন্ন বিষয়ত গৱেষণা কৰি ডক্টৰেট ডিগ্ৰী গ্ৰহণ কৰা শিক্ষাৰ্থী আপুনি নিশ্চয় দেখিছে ৷ এনে শিক্ষাৰ্থীৰ গৱেষণা পত্ৰ আপুনি হয়তো পঢ়িছে বা বহু গৱেকৰ গৱেষণা পত্ৰৰ বিষয়ে আপুনি জ্ঞাত ৷ কিন্তু নিজ পিতৃৰ জীৱনৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰা শিক্ষাৰ্থীৰ কথা আপুনি শুনিছেনে ? আজি আমি আপোনালোকক এনে এজন গৱেষকৰ বিষয়ে অৱগত কৰাব খুজিছোঁ ৷ তেওঁ নিজৰ পিতৃৰ জীৱনৰ ওপৰত পি এইছ ডি কৰি আছে (Son's research on father's life) ৷
আমি ক’ব খুজিছোঁ ছত্তিশগড়ৰ ৰাজধানী ৰায়পুৰৰ বাসিন্দা হেমচন্দ্ৰ জাংড়েৰ কথা ৷ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী পিতৃ স্বৰ্গীয় ৰেশমলাল জাংড়েৰ জীৱনৰ আধাৰত গৱেষণা পত্ৰ প্ৰস্তুত কৰিছে হেমচন্দ্ৰ জাংড়েয়ে (Son Hemchandra Jangde did PhD on father Reshamlal Jangde)৷
দেশে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ পাছত প্ৰথমখন লোকসভালৈ সাংসদ নিৰ্বাচিত হৈছিল ৰেশমলাল জাংড়ে ৷ ইংৰাজৰ বিৰুদ্ধে দেশৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামত ৰেশমলাল জাংড়ে প্ৰাণে-পণে যোগদান কৰিছিল (Chhattisgarh freedom fighter Reshamlal Jangde)৷ এইগৰাকী স্বাধীনতা সংগ্ৰামীৰ জীৱনৰ বিভিন্ন অধ্যায় সামৰি গৱেষণা কৰি আছে পুত্ৰ হেমচন্দ্ৰ জাংড়েয়ে ৷ পণ্ডিত ৰবিশংকৰ স্কুল বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পি এইচ ডি কৰি আছে হেমচন্দ্ৰই ৷
এই মাহতে তেওঁৰ গৱেষণাৰ কাম শেষ হ’ব আৰু অতি সোনকালেই তেওঁ লাভ কৰিব ডক্টৰেট ডিগ্ৰী ৷ ইটিভি ভাৰতৰ সৈতে হোৱা এটা আছুতীয়া সাক্ষাৎকাৰত এইদৰে কয় হেমচন্দ্ৰ জাংড়েয়ে ৷
প্ৰশ্ন : পিতৃৰ জীৱন পৰিক্ৰমাৰ আধাৰত পি এইচ ডি কৰাৰ ধাৰণা আপোনাৰ মনলৈ কেনেকৈ আহিল ?
উত্তৰ :2014 চনত যেতিয়া মোৰ দেউতাৰ মৃত্যু হৈছিল, তাৰ পাচত মোৰ মনত এক অস্থিৰতাই বিৰাজ কৰে ৷ তাৰ পাচতে মোৰ মনলৈ আহে যে, দেউতাই সমাজৰ বাবে যি কাম কৰিছে, দেশৰ বাবে যি কাম কৰিছে আৰু দৰিদ্ৰ, পিছপৰা, দলিত আৰু অনুসূচীত শ্ৰেণীৰ লোকৰ বাবে যি কাম কৰিছে সেয়া কেনেকৈ জনসাধাৰণৰ মাজলৈ আনো ৷ মই ভাবিলোঁ যে, মই নিজেই কিয়নো দেউতাৰ বাবে এনে কাম নকৰোঁ যাৰ দ্বাৰা তেওঁৰ কৰ্মসমূহ সমাজে জানিব ৷
ৰেশমলাল জাংড়েয়ে কিদৰে আজীৱন সমাজৰ দৰিদ্ৰ, দলিত, শোষিত-নিস্পেষিত শিশুৰ উত্তৰণ বাবে কাম কৰিছিল সেয়া যাতে মানুহে জানিব আৰু বুজিব পাৰে ৷ এইবাবেই মই এই বিষয়টো বাচি ল’লো আৰু মই মন বান্ধি লৈছিলোঁ যে, মই দেউতাৰ জীৱন পৰিক্ৰমাৰ ওপৰত পি এইচ ডি কৰিম ৷
প্ৰশ্ন : কেতিয়াৰ পৰা আপুনি এই গৱেষণা কৰি আছে আৰু গৱেষণা কেতিয়া সম্পূৰ্ণ হ’ব ?
উত্তৰ :2016 চনত মই গৱেষণা আৰম্ভ কৰিছিলোঁ ৷ কিন্তু মাজতে ৰাজ্যখনৰ অনুসূচীত জনজাতি আয়োগৰ সদস্য হওঁ ৷ ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক ব্যস্ততাৰ হেতু এই উপাধি গ্ৰহণত কিছু পলম হৈছে ৷ দেউতাৰ লেখা সামগ্ৰীসমূহ দিল্লীৰ সংসদ আৰু ৰাজ্যৰ বিধানসভা সচিবালয়ৰ পুথিভঁৰালৰ পৰাও সংগ্ৰহ কৰিব লগীয়া হৈছিল ৷ তাৰোপৰি সেইসময়ত দেশত কৰ’ণা মহামাৰীৰ সংহাৰ অব্যাহত আছিল ৷ যাৰ বাবে কিছু পলম হ’ল ৷ মই দিল্লী গ’লো কৰ’ণা বিধি বলৱৎ হৈ থকাৰ বাবে সংসদৰ পুথিভঁৰালত সোমাবলৈ বহু কেইটা অনুমকতি ল’ব লগা হৈছিল ৷
পুথিভঁৰালটোত বিশাল সংগ্ৰহ আছিল ৷ 1950 চনৰ পৰা 1991 চনলৈ তেওঁ চাৰিবাৰ সাংসদ আছিল ৷ তেওঁৰ এই দীঘলীয়া কাৰ্যকালক এইদৰে কম সময়ৰ ভিতৰত অন্তুৰ্ভুক্ত কৰাটো সহজসাধ্য নাছিল ৷ কিন্তু আমি কম সময়ৰ ভিতৰতে যিখিনি সমল উপলব্ধ আছিল সেই সীমিত সমল আমি সংগ্ৰহ কৰোঁ ৷ তাৰ পাচত মই নিজৰ লেখা আৰু সেই সমল সমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰোঁ ৷ 7 এপ্ৰিলত মোৰ মৌখিক পৰীক্ষা সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু এসপ্তাহৰ ভিতৰত মই ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰিম ৷
প্ৰশ্ন : নিজৰ পিতৃৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰাৰ বাবে আপুনি কোন কোন ঠাইলৈ গৈছিল ?
উত্তৰ :দেউতাৰ ওপৰত গৱেষণা কৰাৰ বাবে মই নিজেও যথেষ্ট সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’ব লগা হৈছিল ৷ এনেকুৱা নহয় যে, মোৰ দেউতা হোৱা বাবেই তেখেতৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰাতো মোৰ বাবে সহজ হ’ব ৷ ইমান সহজ নাছিল এই কাম ৷ কাৰণ নিজৰ পিতৃৰ বিষয়ে লিখা, তেওঁৰ কৰ্ম সমূহ প্ৰদৰ্শন কৰা আৰু আনক এই বিষয়ে বুজোৱাটো যথেষ্ট সমস্যাৰ কাম ৷ অৱশ্যে দেউতাৰ সান্নিধ্যও বহু কমকৈ পাইছিলোঁ ৷
এনে পৰিস্থিতিত, মই বহুতো কিতাপ আৰু আলোচনীক মোৰ সাৰথি হিচাপে লৈছিলো । মই বহুতো পুথিভঁৰাললৈ গৈছিলো । কেইখনমান সাপ্তাহিক আলোচনী আছিল যিবোৰ মই মনোযোগেৰে অধ্যয়ন কৰিছিলো । লগতে ছত্তিশগড়ৰ বহুতো জিলাও ভ্ৰমণ কৰিছিলো । মই সেই জিলাবোৰলৈ গৈ সেই সময়ৰ জ্যেষ্ঠ লোকসকলক সাক্ষাৎ কৰিছিলো যিসকলে মোৰ দেউতাক চিনি পাইছিল । তেওঁলোকৰ ওচৰলৈ গৈ জাংড়ে জীৰ বিষয়ে সুধিছিলো । তেওঁৰ ব্যক্তিত্ব সম্পৰ্কে তথ্য সংগ্ৰহ কৰিছিলো । সকলোবোৰ তথ্যক একত্ৰিত কৰা হৈছিল । যিবোৰক মই মোৰ গৱেষণাৰ কামত ব্যৱহাৰ কৰিছিলো ।
প্ৰশ্ন: আপোনাৰ গৱেষণা অন্তিম পৰ্যায়ত আছে, এনে অৱস্থা কোনো নতুন তথ্য পোহৰলৈ আহিছে নেকি ?
উত্তৰ : নতুন কথাটো হ'ল যে আজিৰ আৰু পূৰ্বৰ যুগৰ মাজত যথেষ্ট পাৰ্থক্য আছে । আগতে মানুহে সেৱাৰ মনোভাৱেৰে কাম কৰিছিল । সুস্থ সমাজ, ৰাজ্য আৰু দেশ গঢ়াৰ বাবে আকাংক্ষা আছিল । আমি আমাৰ দেশ আৰু সমাজৰ বাবে কেনেকৈ কাম কৰিব পাৰোঁ ? যাতে আমাৰ সমাজে সকলোৰে সৈতে একে শাৰীত থিয় দিব পাৰে । কোনো শিশু অশিক্ষিত হ'ব নোৱাৰে । আমি আমাৰ অঞ্চলটোক কেনেকৈ উন্নয়নৰ দিশলৈ লৈ যাব পাৰোঁ ? তাৰ মাধ্যম কি হ'ব । সেই দিনবোৰত এনে কিছুমান লোক আছিল যিয়ে এইবোৰ চিন্তা কৰিছিল, কিন্তু আজিৰ সময়ত এনেধৰণৰ কাম কৰাটো কঠিন হৈ পৰিছে ।
কাৰণ আজিকালি মানুহৰ মাজত স্বাৰ্থপৰ স্বভাৱ দেখিবলৈ পোৱা যায় । সামাজিক কাম কৰাটো বহুত দূৰৰে কথা । মানুহে ৰাজনীতিকো ধৰ্মান্তৰকৰণৰ মাধ্যম হিচাপে গণ্য কৰে । মই ইয়াৰ দ্বাৰা শিকিব পাৰিছো যে কেনেকৈ সামাজিক কামৰ দ্বাৰা, আমি মানুহক এক সুস্থ জীৱনশৈলীলৈ আনিব পাৰোঁ আৰু ইয়াক সমাজৰ সমতাৰ শাৰীলৈ আনিব পাৰোঁ । কোনো শিশু অশিক্ষিত হৈ নাথাকে ।
আপুনি আপোনাৰ সমাজক কেনেকৈ উচ্চতাৰ শাৰীলৈ লৈ যাব পাৰে ? মই এই সকলোবোৰ শিকিব পাৰিছো । যেতিয়া মানুহে মোক কথাবোৰ কৈ আছিল, মই জানিব পাৰিছিলো যে কেনেকৈ তেওঁলোকে সেই সময়ত সীমিত সম্পদেৰে খোজকাঢ়ি গাওঁখনৰ চাৰিওফালে ঘূৰি ফুৰিছিল আৰু সমাজখনক একত্ৰিত কৰিছিল । তেওঁলোকৰ ত্যাগ আৰু সংগ্ৰামৰ বিষয়ে জানিব পাৰিছিলো । এইটো নিশ্চিতভাৱে আমাৰ সকলোৰে বাবে আৰু আজিৰ প্ৰজন্মৰ বাবে এক অনুপ্ৰেৰণামূলক । মই তেওঁৰ জীৱন আৰু তেওঁৰ কামৰ দ্বাৰাও বহু পৰিমাণে অনুপ্ৰাণিত হৈছো ।
প্ৰশ্ন: খুব কম লোক আছে যিয়ে তেওঁলোকৰ পিতৃৰ ওপৰত পি এইচ ডি কৰে, আপোনাৰ পি এইচ ডি সোনকালেই সম্পূৰ্ণ হ'বলৈ গৈ আছে, আপুনি কেনে অনুভৱ কৰিছে ?
উত্তৰ : মোৰ পিতৃ এগৰাকী স্পষ্টবাদী ব্যক্তিত্বৰ অধিকাৰী আছিল যাৰ বাবে পুত্ৰ হিচাপে মই নিজকে ভাগ্যৱান বুলি ভাৱো । তেওঁৰ ওপৰত পি এইচ ডি কৰাটো এটা অতি গৌৰৱৰ বিষয় । মই সৌভাগ্যৱান যে মই মোৰ দেউতাৰ ওপৰত পি এইচ ডি কৰাৰ সুযোগ পাইছো । কিয়নো তেওঁৰ জীৱন আৰু তেওঁৰ ব্যক্তিত্ব ইমান বিশাল আছিল যে ইমান কম সময়ৰ ভিতৰতে সকলোবোৰ মিলাই লোৱাটো মোৰ বাবে বহুত কঠিন আছিল ।
তেওঁৰ জীৱনৰ বহুতো বিষয় মোৰ পি এইচ ডিত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব পৰা নগ'ল । সময়ৰ অভাৱৰ বাবে বা কৰ'ণা কালৰ বাবে, সীমিত সম্পদ আৰু কিছু অৰ্থনৈতিক অভাৱৰ বাবে মই বহুতো বস্তু উদ্ধাৰ কৰিব নোৱাৰিলোঁ । মই ইয়াৰ বাবে অতি দুখিত, তথাপিও মই তেওঁৰ জীৱনৰ সফলতা আৰু তেওঁ মানুহ বা সমাজৰ বাবে কৰা কামবোৰ ইয়াত উল্লেখ কৰিবলৈ যথাসাধ্য চেষ্টা কৰিছো । একে সময়তে, জাংড়েজীয়ে কেনেদৰে সীমিত সম্পদেৰে সমাজৰ বাবে অতুলনীয় কাম কৰিছিল । এইটো মোৰ বাবে গৌৰৱৰ বিষয় ।
লগতে পঢ়ক :কেদাৰনাথলৈ যায় যদি...
