অসম

assam

ETV Bharat / bharat

Special Session of Parliament: সংসদৰ বিশেষ অধিৱেশনৰ বিশেষত্ব কি ? - সংসদৰ বিশেষ অধিৱেশনক লৈ প্ৰস্তুতি মোদী চৰকাৰৰ

বিশেষ অধিৱেশনৰ ঘোষণাই কোনো সন্দেহ নাই যে বিৰোধীৰ কামত এক প্ৰসাৰ কঢ়িয়াই আনিছে ৷ য'ত ই ২০২৪ চনত হ'বলগীয়া পৰৱৰ্তী লোকসভা নিৰ্বাচনলৈ আগবাঢ়ি অহা বিভিন্ন বিষয়ত ইয়াৰ ৰণনীতি দৃঢ় কৰিবলৈ মিলিত হৈছিল । অৱসপ্ৰাপ্ত আইএএছ তথা ৰাজ্যসভাৰ প্ৰাক্তন মহাসচিব বিবেক কে. অগ্নিহোত্ৰীৰ এটি বিশেষ লেখা ৷

Special Session of Parliament
বিশেষ সংসদৰ অধিৱেশনক লৈ বিশেষ প্ৰস্তুতি মোদী চৰকাৰৰ

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Sep 3, 2023, 9:46 AM IST

নিউজ ডেস্ক, 3 ছেপ্টেম্বৰ:২০২৩ চনৰ ৩১ আগষ্টত মুম্বাইত যেতিয়া I.N.D.I.A. মিত্ৰজোঁটৰ বেনাৰত বিৰোধীয়ে ভৱিষ্যতৰ কাৰ্যপন্থা পৰিকল্পনা কৰিবলৈ গোট খাইছিল আৰু আন কিছুমান ৰাজনৈতিক নেতাই ৰাখী বন্ধন উদযাপন কৰি আছিল, সেই সময়তে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নতুন দিল্লীত অহা ১০ ছেপ্টেম্বৰৰ G-২০ ৰ শীৰ্ষ সন্মিলন সমাপ্ত হোৱাৰ ঠিক পিছতে ১৮ৰ পৰা ২২ ছেপ্টেম্বৰলৈ সংসদৰ বিশেষ অধিবেশন ঘোষণা কৰে । সংসদীয় পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰীয়ে উল্লেখ কৰে যে বিশেষ অধিবেশনত পাঁচখন বৈঠক হ’ব আৰু অমৃত কালৰ সন্দৰ্ভত (স্বাধীনতাৰ ১০০ বছৰৰ আগৰ চতুৰ্থাংশ শতিকা) চৰকাৰে ফলপ্ৰসূ আলোচনা আৰু বিতৰ্কৰ বাবে আগ্ৰহী ।

অৱসপ্ৰাপ্ত আইএএছ তথা ৰাজ্যসভাৰ প্ৰাক্তন মহাসচিব বিবেক কে. অগ্নিহোত্ৰীয়ে এই সন্দৰ্ভত লিখিছে, বিশেষ অধিৱেশনৰ বাবে সংসদ আহ্বান কৰাটো এয়াই প্ৰথম নহয় । ই অস্বাভাৱিক যদিও অসাংবিধানিকো কিন্তু নহয় । ভাৰতীয় সংবিধানৰ ৮৫ নং অনুচ্ছেদত উল্লেখ আছে যে ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে সময়ে সময়ে প্ৰতিখন সংসদ সদনক তেওঁ উচিত বুলি ভবা সময়ত আৰু স্থানত বৈঠকত মিলিত হ’বলৈ মাতিব পাৰে ৷ কিন্তু এখন অধিবেশনৰ শেষ বৈঠক আৰু পৰৱৰ্তী অধিবেশনৰ প্ৰথম বৈঠকৰ বাবে নিযুক্ত তাৰিখৰ মাজত ছমাহৰ হস্তক্ষেপ হ’ব নোৱাৰে ।

যিহেতু বৰ্ষাকালীন অধিবেশন মাত্ৰ সমাপ্ত হৈছে, গতিকে ছমাহতকৈ অধিক ব্যৱধানৰ সৈতে জড়িত স্বৰ্ত একেবাৰেই চিন্তাৰ বিষয় নহয় । তদুপৰি সংবিধানত ক’তো এবছৰৰ ভিতৰত মাত্ৰ তিনিবাৰকৈ সংসদ আহ্বানৰ কথা উল্লেখ কৰা হোৱা নাই, অৰ্থাৎ বাজেট অধিবেশন, বৰ্ষাকালীন অধিবেশন আৰু শীতকালীন অধিবেশন ।

সংবিধানৰ ৩৫২ অনুচ্ছেদত জৰুৰীকালীন ঘোষণাৰ প্ৰেক্ষাপটত লোকসভাৰ “বিশেষ বৈঠক”ৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে, যিটো ইয়াত প্ৰাসংগিক নহয় । বিগত সময়ত বিশেষ অধিৱেশনসমূহ উপযুক্ত বিতৰ্ক আৰু আলোচনাৰ লগতে কিছুমান ঐতিহাসিক ঘটনা উদযাপনৰ বাবে অনুষ্ঠিত কৰা হৈছে । ১৯৬২ চনত প্ৰয়াত অটল বিহাৰী বাজপেয়ীৰ অনুৰোধত ৮-৯ নৱেম্বৰত ভাৰত-চীন যুদ্ধৰ পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিবলৈ বিশেষ অধিৱেশন আহ্বান কৰা হয় ।

লগতে ২০১৫ চনৰ ২৬-২৭ নৱেম্বৰত ড৹ বি আৰ আম্বেদকাৰৰ ১২৫ বছৰীয়া জন্ম জয়ন্তীত শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনোৱাৰ উদ্দেশ্যে বিশেষ অধিৱেশন অনুষ্ঠিত কৰা হয় । ভাৰতীয় সংবিধানৰ স্থপতিগৰাকীক সম্বৰ্ধনা জনোৱাৰ উদ্দেশ্যে বছৰজোৰা উদযাপনৰ অংশ হিচাপে লোকসভা আৰু ৰাজ্যসভাত দুদিনীয়া বিশেষ বৈঠক অনুষ্ঠিত হৈছিল । থিম আছিল সংবিধানৰ প্ৰতি ৰাজনীতিৰ দায়বদ্ধতাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা । সেই বছৰতে ভাৰত চৰকাৰে ড৹ আম্বেদকাৰৰ জন্ম বাৰ্ষিকী উদযাপনৰ অংশ হিচাপে তেওঁৰ চিন্তাধাৰাৰ প্ৰতি সজাগতা সৃষ্টিৰ বাবে ২৬ নৱেম্বৰক সংবিধান দিৱস হিচাপে ঘোষণা কৰে ।

ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে ১৯৯৭ চনৰ ২৬ আগষ্টৰ পৰা ১ ছেপ্টেম্বৰলৈ ছদিনীয়া বিশেষ অধিৱেশন অনুষ্ঠিত কৰা হয় । ২০১৭ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা কাৰ্যকৰী হোৱা সামগ্ৰী আৰু সেৱা কৰ (জি এছ টি) আইন প্ৰৱৰ্তনৰ উপলক্ষে ২০১৭ চনৰ ৩০ জুনত লোকসভা আৰু ৰাজ্যসভাৰ যৌথ সংসদীয় বৈঠক অনুষ্ঠিত হয় ।

ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ প্ৰাকক্ষণত ১৯৪৭ চনৰ ১৪-১৫ আগষ্টত প্ৰথম উদযাপন অধিৱেশন অনুষ্ঠিত হয় । ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ ৫০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে ১৯৯২ চনৰ ৯ আগষ্টত আৰু ১৯৭২ চনৰ ১৪-১৫ তাৰিখৰ মাজনিশা ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ ৰূপালী জয়ন্তী উদযাপনৰ বাবেও উদযাপন অধিৱেশন অনুষ্ঠিত কৰা হয় ।

বৰ্তমানৰ বিশেষ অধিবেশনখন ১৯৯৭ চনত ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ ৫০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে অনুষ্ঠিত হোৱা ছদিনীয়া বিশেষ অধিবেশনৰ আটাইতকৈ ওচৰ চাপিছে । বৰ্তমানৰ অধিবেশনে অন্যান্য বিষয়ৰ লগতে শুভ গণেশ চতুৰ্থীৰ সময়ত আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ জন্মদিনৰ ওচৰে-পাজৰে G-২০ দেশৰ সংসদ সদস্যসকলৰ (পি-২০) উপস্থিতিত নতুন সংসদ ভৱনৰ কাৰ্যকলাপৰ আয়োজন কৰিব পাৰে ।

বিশেষ অধিৱেশনৰ কাৰ্যসূচীৰ সন্দৰ্ভত সংসদীয় পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰীয়ে শীঘ্ৰে শ্বেয়াৰ কৰা হ’ব বুলি উল্লেখ কৰাৰ বাতৰি পোৱা গৈছে । বিশেষ অধিৱেশনৰ ঘোষণাই নিঃসন্দেহে বিৰোধীয়ে ২০২৪ চনত হ’বলগীয়া পৰৱৰ্তী লোকসভা নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে বিভিন্ন বিষয়ত নিজৰ কৌশল দৃঢ় কৰাৰ বাবে বৈঠকত মিলিত হোৱাৰ সময়তে বিৰোধীৰ কাম-কাজত এক জুই জ্বলাইছে ।

সংসদত মহিলাৰ বাবে সংৰক্ষণৰ দৰে কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ অথচ বিতৰ্কিত আইন প্ৰণয়নৰ জৰিয়তে চৰকাৰে বিৰোধীক ঠেলি পঠিয়াবলৈ চেষ্টা কৰিব পাৰে বুলি জল্পনা-কল্পনাৰ সৃষ্টি হৈছে । কিন্তু, প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি ৰামনাথ কোবিন্দৰ অধীনত “এটা জাতিয়ে নিৰ্বাচন জয়ী” হোৱাৰ সম্ভাৱনীয়তা অন্বেষণ কৰিবলৈ এটা পেনেল ঘোষণা কৰাৰ লগে লগে ইয়াক বাস্তৱত ৰূপায়িত কৰাৰ বিধান প্ৰক্ৰিয়াটোৱেই আগশাৰীৰ হৈ পৰিছে । অৱশ্যে কৰাতকৈ কোৱাটো সহজ । এই বিষয়টো বিবেচনা কৰা হৈছে, সময়ে সময়ে, ১৯৮৩ চনৰ পৰা।২০১৮ চনত আইন আয়োগৰ খচৰা প্ৰতিবেদনত দেশৰ নিৰ্বাচনৰ সমন্বয়ৰ বাবে তিনিটা বিকল্পৰ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল, লোকসভা নিৰ্বাচন ২০১৯ৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ।

ধাৰণাটোৰ বহু লাভ-লোকচানৰ উপৰিও আইন, নিয়ম আৰু বিধিসমূহৰ বৃহৎ সংখ্যক সংশোধনীৰ প্ৰয়োজন হ’ব ৷ যাৰ ফলত এই কামটো যদিওবা অসম্ভৱ নহয়, আৰু অশুদ্ধিৰ ভিত্তিত আদালতত প্ৰত্যাহ্বান জনোৱাৰ বাবে অতি কষ্টকৰ হৈ পৰিব ।

সংবিধানৰ সংশোধনীত ৮৩ (সদনৰ সময়সীমা), ৮৫ (লোকসভা ভংগ), ১৭২ (ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ সময়সীমা), ১৭৪ (ৰাজ্যিক বিধানসভা ভংগ), ৩৫৬ (সাংবিধানিক যন্ত্ৰপাতিৰ বিফলতা) আৰু দশম অনুসূচী সামৰি লোৱা হ’ব (পদক্ষেপৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা সকলো অযোগ্যতাৰ বিষয় ছমাহৰ ভিতৰত প্ৰিজাইডিং বিষয়াই সিদ্ধান্ত লোৱাটো নিশ্চিত কৰা)। সংশোধনীসমূহৰ অনুমোদন ৰাজ্যৰ আধাতকৈ কম নহয় বিধানসভাইও প্ৰচুৰ সাৱধানতাৰ বিষয় হিচাপে লোৱাৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে ।

আইন সংশোধনৰ বাবে অন্যান্য বিষয়ৰ লগতে জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫১, যেনে ধাৰা ২ (“একেলগে নিৰ্বাচন”ৰ সংজ্ঞা যোগ কৰা), আৰু ধাৰা ১৪ আৰু ১৫ (সাধাৰণ আৰু ৰাজ্যিক বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ অধিসূচনা)ৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজন হ’ব । লোকসভা আৰু ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ কাৰ্যবিধি আৰু ব্যৱসায় পৰিচালনাৰ নিয়মাৱলী সংশোধন কৰি “অবিশ্বাসৰ প্ৰস্তাৱ”ৰ ঠাইত “অবিশ্বাসৰ গঠনমূলক ভোটৰ প্ৰস্তাৱ” লিখাৰ প্ৰয়োজন হ’ব ।

হয়তো আটাইতকৈ ডাঙৰ বাধা হ’ব একেলগে নিৰ্বাচনৰ বাবে ৰাজনৈতিক ঐক্যমতৰ সৃষ্টি কৰা, য’ত কিছুমান ৰাজ্য চৰকাৰে নিজৰ বিধানসভাৰ চৰ্ত হ্ৰাস কৰিবলৈ আৰু নিজৰ আঞ্চলিক পৰিচয় ত্যাগ কৰিবলৈ সন্মত হ’ব লাগিব ।

সম্ভাৱনাৰ ক্ষেত্ৰত যিটো আছে সেয়া হ’ল মধ্যপ্ৰদেশ, ছত্তীশগড়, ৰাজস্থান, তেলেংগানা ইত্যাদিৰ ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ আগন্তুক বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ সৈতে সংগতি ৰাখি পৰৱৰ্তী সংসদীয় নিৰ্বাচন ঘোষণা কৰা । কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ২০২৪ চনত নিৰ্বাচন হ’বলগীয়া কিছুমান ৰাজ্য যেনে মহাৰাষ্ট্ৰক যোগদান কৰিবলৈও প্ৰলোভিত কৰাৰ চেষ্টা কৰিব পাৰে ।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত যিবোৰ দেশত এটা জাতি এটা নিৰ্বাচনী ব্যৱস্থা আছে, সেইবোৰৰ ভিতৰত বেলজিয়াম, ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী, হাংগেৰী, ইণ্ডোনেছিয়া, পোলেণ্ড, দক্ষিণ আফ্ৰিকা, স্পেইন আৰু যুক্তৰাজ্য আদি অন্যতম । অমৃত কালৰ মাজত ৫ দিনীয়া বিশেষ অধিবেশনত সঠিকভাৱে কি হ’ব, সেয়া সময়েহে ক’ব ।

লগতে পঢ়ক:Amit Shah: কংগ্ৰেছে বাঁওপন্থী সন্ত্ৰাসবাদ বৃদ্ধিৰ বাবে কাম কৰিছে; অমিত শ্বাহ

ABOUT THE AUTHOR

...view details