Poverty Reduction in India : ১৫ বছৰত দৰিদ্ৰতাৰ পৰা মুক্ত ভাৰতৰ ৪১৫ নিযুত লোক

বৰ্ধিত জনসংখ্যাৰ ফালৰ পৰা বিশ্বৰ ভিতৰতে ভাৰতৰ অৱস্থা চিন্তনীয় যদিও যোৱা কিছু বছৰত দেশত দৰিদ্ৰতা হ্ৰাস পাইছে । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ তথ্য অনুসৰি ভাৰতত যোৱা ১৫ বছৰত ৪১৫ নিযুত লোক দৰিদ্ৰতাৰ পৰা মুক্ত হৈছে ।

নেশ্যনেল ডেস্ক,১১ জুলাই :বিশ্বৰ আটাইতকৈ জনবহুল ৰাষ্ট্ৰ ভাৰতৰ বিশেষ সফলতা । ১৫ বছৰৰ ভিতৰতে দেশৰ মুঠ ৪১৫ নিযুত লোক দৰিদ্ৰতাৰ পৰা মুক্ত হৈছে । ৰাষ্ট্ৰসংঘই মঙলবাৰে এই কথা প্ৰকাশ কৰে । ২০০৫-২০০৬ চনৰ পৰা ২০১৯-২০২১ চনলৈ এই সময়ছোৱাৰ ভিতৰত ভাৰতত মুঠ ৪১৫ নিযুত লোক দৰিদ্ৰতাৰ পৰা মুক্ত হৈছে । বিশ্বজুৰি বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা সূচকৰ (MPI) শেহতীয়া এই তথ্য অক্সফ'ৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ উন্নয়ন কাৰ্যসূচী (ইউএনডিপি) আৰু অক্সফ'ৰ্ড দৰিদ্ৰতা আৰু মানৱ উন্নয়ন উদ্যোগ (অ'পিএইচআই)ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশ কৰা হৈছে ।

ভাৰতে ১৫ বছৰৰ ভিতৰতে এমপিআই মূল্য ত্বৰান্বিত কৰিছে - ইয়াত কোৱা হৈছে যে ভাৰতকে ধৰি ২৫ খন দেশে ১৫ বছৰৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ বিশ্বজুৰি MPI মূল্য সফলতাৰে হ্ৰাস কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে । এই দেশবোৰৰ ভিতৰত আছে কম্বোডিয়া, চীন, কঙ্গো, হণ্ডুৰাছ, ভাৰত, ইণ্ডোনেছিয়া, মৰক্কো, ছাৰ্বিয়া আৰু ভিয়েটনাম । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ তথ্য অনুসৰি এপ্ৰিলত, ভাৰতে চীনক অতিক্ৰম কৰি ১৪২.৮৬ কোটি লোকৰ সৈতে বিশ্বৰ আটাইতকৈ জনবহুল ৰাষ্ট্ৰ হৈ পৰিছে ।

প্ৰতিবেদনখন অনুসৰি,"লক্ষণীয়ভাৱে, ভাৰতত দৰিদ্ৰতা যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে, মাত্ৰ ১৫ বছৰৰ ভিতৰত (২০০৫/৬১৯/২১) ৪১৫ নিযুত লোকে দৰিদ্ৰতাৰ পৰা আঁতৰি আহিছে ।" প্ৰতিবেদনখনে দৰিদ্ৰতা হ্ৰাস হোৱা দেখুৱাইছে । অৱশ্যে, ক'ভিড মহামাৰীৰ সময়ছোৱাত সামগ্ৰিক তথ্যৰ অভাৱে তাৎক্ষণিক সম্ভাৱনা মূল্যাঙ্কন কৰাত প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰিছে ।

১৫ বছৰত ৪১৫ নিযুত লোক দৰিদ্ৰতাৰ পৰা মুক্ত হৈছে-২০০৫-২০০৬ চনত দৰিদ্ৰতাৰ হাৰ ৫৫.১ শতাংশৰ পৰা ২০১৯-২০২১ চনত ১৬.৪ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে । ২০০৫-২০০৬ চনত, ভাৰতত প্ৰায় ৬৪৫ নিযুত লোক বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতাৰ অধীনত আছিল । এই সংখ্যা ২০১৫-২০১৬ চনত প্ৰায় ৩৭০ নিযুত আৰু ২০১৯-২০২১ চনত ২৩০ নিযুতলৈ হ্ৰাস পাইছে ।

প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে ভাৰতত সকলো সূচকতে হ্ৰাস পৰিলক্ষিত হৈছে । সুবিধাৰ পৰা বঞ্চিত জাতি গোটৰ শিশু আৰু আন নাগৰিকসহ আটাইতকৈ দৰিদ্ৰ ৰাজ্য আৰু গোটবোৰৰ দ্ৰুত প্ৰগতি হৈছে । প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ভাৰতত পুষ্টি সূচকৰ অধীনত বহুমাত্ৰিকভাৱে দৰিদ্ৰ আৰু বঞ্চিত লোকসকল ২০০৫-২০০৬ চনত ৪৪.৩ শতাংশৰ পৰা ২০১৯-২০২১ চনত ১১.৮ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে আৰু শিশুৰ মৃত্যুৰ হাৰ ৪.৫ শতাংশৰ পৰা ১.৫ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে ।

প্ৰতিবেদন অনুসৰি, যিসকল দৰিদ্ৰ আৰু ৰন্ধন ইন্ধনৰ পৰা বঞ্চিত তাৰ হাৰ ৫২.৯ শতাংশৰ পৰা ১৩.৯ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে । অনাময় ব্যৱস্থাৰ পৰা বঞ্চিত লোকসকল ২০০৫-২০০৬ চনত ৫০.৪ শতাংশৰ পৰা ২০১৯-২০২১ চনত ১১.৩ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে । খোৱা পানীৰ সূচকত, এই সময়ছোৱাত বহুমাত্ৰিকভাৱে দৰিদ্ৰ আৰু বঞ্চিত লোকৰ শতাংশ ১৬.৪ ৰ পৰা ২.৭ লৈ, বিদ্যুত (২৯ শতাংশৰ পৰা ২.১ শতাংশলৈ) আৰু গৃহ নিৰ্মাণ ৪৪.৯ শতাংশৰ পৰা ১৩.৬ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে ।

প্ৰতিবেদনখনত কোৱা হৈছে যে দৰিদ্ৰ দেশবোৰেও তেওঁলোকৰ বিশ্বব্যাপী এমপিআই মূল্য হ্ৰাস কৰিছে । যদিও ১৭ খন দেশত প্ৰথম সময়ছোৱাত ২৫ শতাংশৰ তলত আছিল । ভাৰত আৰু কঙ্গোৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই ৫০ শতাংশৰ ওপৰত আছিল । ভাৰত সেই ১৯ খন দেশৰ ভিতৰত অন্যতম যিয়ে এটা সময়ত তেওঁলোকৰ বিশ্বব্যাপী বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা সূচক (MPI) মূল্য আধা কৰিছে ।

৬.১ বিলিয়ন তীব্ৰ বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতাত বাস কৰে - ২০২৩ চনৰ প্ৰকাশিত তথ্য অনুসৰি, ৬.১ বিলিয়ন লোকৰ ভিতৰত ১.১ বিলিয়ন লোক (মাত্ৰ ১৮ শতাংশতকৈ অধিক) ১১০ খন দেশত তীব্ৰ বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতাত বাস কৰে । চাব-চাহাৰা আফ্ৰিকা (৫৩৪ নিযুত) আৰু দক্ষিণ এছিয়া (৩৮৯ নিযুত) প্ৰতি ৬ জন দৰিদ্ৰ লোকৰ ভিতৰত প্ৰায় ৫ জন এই শ্ৰেণীত পৰে । সকলো দৰিদ্ৰ লোকৰ প্ৰায় দুই-তৃতীয়াংশ (৭৩০ নিযুত লোক) মধ্য-আয়ৰ দেশত বাস কৰে, যাৰ ফলত এই দেশবোৰত বিশ্বব্যাপী দৰিদ্ৰতা হ্ৰাস কৰাৰ বাবে পদক্ষেপ লোৱাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰিছে । যদিও নিম্ন আয়ৰ দেশবোৰ MPIত অন্তৰ্ভুক্ত জনসংখ্যাৰ মাত্ৰ ১০ শতাংশ, এইবোৰ হৈছে সকলো দৰিদ্ৰ লোকৰ ৩৫ শতাংশ ।

এমপিআই দৰিদ্ৰৰ আধা অংশই শিশু-১৮ বছৰৰ তলৰ লোকৰ এমপিআই দৰিদ্ৰ লোকৰ আধা (৫৬৬ নিযুত) হয় । শিশুৰ মাজত দৰিদ্ৰতাৰ হাৰ হৈছে ২৭.৭ শতাংশ, আনহাতে প্ৰাপ্তবয়স্কসকলৰ মাজত ই হৈছে ১৩.৪ শতাংশ । দৰিদ্ৰতাই মুখ্যতঃ গ্ৰামাঞ্চলত প্ৰভাৱ পেলায় । গ্ৰামাঞ্চলত বাস কৰা সকলো লোকৰ ভিতৰত ৮৪ শতাংশ দৰিদ্ৰ । পৃথিৱীৰ সকলো গ্ৰামাঞ্চল নগৰ অঞ্চলতকৈ দৰিদ্ৰ ।

দেশবোৰে ৪ৰ পৰা ১২ বছৰৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ এমপিআই আধা কৰিছে । যি ১৫ বছৰৰ ভিতৰত ৰাষ্ট্ৰীয় সংজ্ঞা অনুসৰি দৰিদ্ৰতা আধা কৰাৰ বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্যৰ সম্ভাৱনা প্ৰদৰ্শন কৰে । সেয়েহে, দৰিদ্ৰতাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সংজ্ঞা প্ৰতিফলিত কৰা নিৰ্দিষ্ট বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা সূচকবোৰ বিবেচনা কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কিয়নো বিশ্বজুৰি এমপিআইয়ে একে পদ্ধতিৰে বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা মূল্যায়ন কৰে ।

সংস্থাসমূহে অৱশ্যে লগতে কয় যে এই উৎসাহজনক সম্ভাৱনীয়তাৰ পাছতো বিশ্বজুৰি এমপিআইৰ অধীনত থকা ১১০ খন দেশৰ বেছিভাগে দৰিদ্ৰতাৰ ওপৰত মহামাৰীৰ প্ৰভাৱৰ কথা উল্লেখ কৰে । মানৱ উন্নয়ন প্ৰতিবেদন কাৰ্যালয়ৰ সঞ্চালক পেদ্ৰো কনচিঅ'ই কয় যে বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে ২০৩০ চনৰ কাৰ্যসূচীৰ মাজভাগত উপনীত হোৱাৰ লগে লগে স্পষ্টভাৱে দেখিবলৈ পোৱা গৈছে যে মহামাৰীৰ পূৰ্বে বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা হ্ৰাসৰ ক্ষেত্ৰত স্থিৰ প্ৰগতি হৈছিল ।

অৱশ্যে, শিক্ষাৰ দৰে ক্ষেত্ৰত মহামাৰীৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু ইয়াৰ দীৰ্ঘম্যাদী পৰিণাম হ'ব পাৰে বুলিও তেওঁ কৈছে । আটাইতকৈ নেতিবাচকভাৱে প্ৰভাৱিত ক্ষেত্ৰবোৰ জানিবলৈ প্ৰচেষ্টা চলি আছে । দৰিদ্ৰতা হ্ৰাস কৰিবলৈ শক্তিশালী তথ্য সংগ্ৰহ আৰু নীতিগত প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজন বুলিও তেওঁ উল্লেখ কৰে ।

অক্সফ'ৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ উন্নয়ন কাৰ্যসূচীয়ে জাৰি কৰা এক প্ৰেছ বিজ্ঞপ্তিত কোৱা হৈছে যে ২০২১ বা ২০২২ চনত তথ্য সংগ্ৰহ কৰা কেইখনমান দেশৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিলে দেখা যাব যে মহামাৰীৰ সময়ত দৰিদ্ৰতা হ্ৰাসৰ ক্ষেত্ৰত গতি অব্যাহত আছিল । কম্বোডিয়া, পেৰু আৰু নাইজেৰিয়াই শেহতীয়া সময়ছোৱাত যথেষ্ট হ্ৰাস দেখুৱাইছে । যাৰ দ্বাৰা আশা কৰা হৈছে যে এতিয়াও প্ৰগতি সম্ভৱ ।

দেশবোৰৰ ভিতৰত কম্বোডিয়াত আটাইতকৈ উৎসাহজনক ফলাফল দেখিবলৈ পোৱা গৈছে । দৰিদ্ৰতাৰ হাৰ ৩৬.৭ শতাংশৰ পৰা ১৬.৬ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে আৰু দৰিদ্ৰ লোকৰ সংখ্যা আধা হৈছে । দৰিদ্ৰ লোকৰ সংখ্যা ৫.৬ নিযুতৰ পৰা ২.৮ নিযুতলৈ হ্ৰাস হৈছে । এই পৰিৱৰ্তন ৭.৫ বছৰৰ ভিতৰত হোৱা দেখা গৈছে । তাৰ ভিতৰত মহামাৰী বৰ্ষসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছে ।

প্ৰেছ বিজ্ঞপ্তিত কোৱা হৈছে যে তথ্য সংগ্ৰহৰ ওপৰত নতুনকৈ গুৰুত্ব আৰোপ কৰি শিশুৰ ওপৰত মহামাৰীৰ প্ৰভাৱ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ ছবিখন বহল কৰিব লাগিব । আধাতকৈও অধিক দেশত হয় শিশুৰ দৰিদ্ৰতা পৰিসাংখ্যিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ হ্ৰাস হোৱা নাছিল বা কমেও এটা সময়ত প্ৰাপ্তবয়স্কসকলৰ তুলনাত শিশুসকলৰ মাজত এমপিআই মূল্য অধিক লাহে লাহে হ্ৰাস পাইছে । প্ৰতিবেদনে পৰামৰ্শ দিছে যে বিশেষকৈ বিদ্যালয়ৰ উপস্থিতি আৰু পুষ্টিহীনতাৰ ক্ষেত্ৰত শিশুৰ দৰিদ্ৰতা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় হৈ থাকিব ।

অক্সফ'ৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অ'পিএইচআইৰ সঞ্চালক চাবিনা আলকিৰে কোৱা মতে পৃথিৱীখন ডিজিটেল ক্ষেত্ৰখনত বহু আগবাঢ়িছে । কিন্তু মহামাৰীৰ পিছৰ পৰ্যায়ৰ পৰিস্থিতিৰ বাবে ১.১ বিলিয়নৰ ভিতৰত ১ বিলিয়নৰে তথ্য নাই বুলিও তেওঁ উল্লেখ কৰে ।

বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতাৰ ওপৰত এই সমস্যাটো সমাধান কৰিব পাৰিব । বেছিভাগে অনুভৱ কৰে যে ইয়াত ব্যৱহাৰ কৰা জৰীপবোৰত মাত্ৰ ৫ শতাংশ প্ৰশ্নৰ প্ৰয়োজন । পুঁজিদাতা আৰু তথ্য বিজ্ঞানীসকলক দৰিদ্ৰতাৰ তথ্যৰ ওপৰত এক সফলতা অৰ্জন কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে সেয়েহে বাস্তৱ সময়ত দৰিদ্ৰ লোকসকলক আঘাত কৰা আন্তঃসংযোগযুক্ত সমস্যাবোৰ অনুসৰণ আৰু প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰি ।

বিশ্বজুৰি এমপিআইয়ে দৰিদ্ৰতা হ্ৰাস নিৰীক্ষণ কৰে আৰু নীতি বিবেচনা কৰে । যিয়ে দেখুৱাই কেনেদৰে মানুহে শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্যৰ প্ৰৱেশাধিকাৰৰ পৰা জীৱনধাৰণৰ মানদণ্ড যেনে বাসস্থান, খোৱা পানী, অনাময় আৰু বিদ্যুতৰ প্ৰৱেশাধিকাৰৰ পৰা তেওঁলোকৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ বিভিন্ন দিশত দৰিদ্ৰতা অনুভৱ কৰে । দৰিদ্ৰতা সূচক হিচাপে এম.পি.আই.-ক দৰিদ্ৰ ব্যক্তিসকলে অনুভৱ কৰা আন্তঃসংযোগযুক্ত সমস্যাৰ এক আধাৰ হিচাপে বিবেচনা কৰিব পাৰি, যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে এই সমস্যাবোৰ দূৰ কৰা ।

লগতে পঢ়ক :Pakistan rain havoc: ৰুষ্ট প্ৰকৃতি ! ধাৰাসাৰ বৰষুণত পাকিস্তানত মৃত্যু 86, আহত 151