International Fact Checking Day: ভুৱা তথ্য বিষয়বস্তুৰ নিয়ন্ত্ৰণত তথ্য-পৰীক্ষাৰ ভূমিকা কি ?

তথ্য-পৰীক্ষা কোনো লিখনি বা বিষয়বস্তু প্ৰকাশ বা অন্যথা প্ৰচাৰ কৰাৰ পূৰ্বে বা পিছত কৰিব পাৰি । কোনো এটি বিষয়বস্তুৰ সত্যতা প্ৰমাণিত কৰিবলৈ ইয়াৰ তথ্য-পৰীক্ষা কৰা ৷ আজি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় তথ্য পৰীক্ষা দিৱস সেয়ে এই বিশেষ দিনটোত জানি লওক তথ্য পৰীক্ষা দিৱসৰ ইতিহাস তথা ইয়াৰ প্ৰকাৰ...

নিউজ ডেস্ক, 2 এপ্ৰিল: ইন্টাৰনেট হৈছে তথ্যৰ জাল(Fact Checking Day 2023) । সেয়েহে প্ৰতিদিনে বিপুল পৰিমাণৰ তথ্য ইন্টাৰনেটত আপলোড কৰা হয় । কিন্তু এই তথ্যৰ শুদ্ধতাৰ সন্দৰ্ভত কোনো নিশ্চয়তা দিব নোৱাৰি । সেইবাবেই ইণ্টাৰনেটত উপলব্ধ তথ্যসমূহ ৰিভাৰ্ছ চেক কৰাটো প্ৰয়োজনীয় । ইয়াৰ বাবে ইণ্টাৰনেটত বহুতো তথ্য পৰীক্ষা কৰা চাইট উপলব্ধ । কিন্তু ইয়াৰ প্ৰতি জনসচেতনতা সৃষ্টিৰ বাবে এপ্ৰিল মাহৰ দ্বিতীয় দিনটো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় তথ্য পৰীক্ষা দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয়(Why we celebrate International Fact-Checking Day) ।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় তথ্য পৰীক্ষা দিৱসৰ ইতিহাস কি:

বৰ্তমান সময়ত বহু ধৰণৰ বিজ্ঞাপনত ভুল তথ্য দিয়া হৈছে । এই তথ্যৰ সত্যতা সত্যতা সত্যতা নিৰূপণ কৰিব লাগিব । এই তথ্যৰ উৎপত্তি আৰু ইয়াৰ সত্যতা কেনেকৈ পৰীক্ষা কৰিব পাৰি সেই বিষয়ে তথ্য লৈ ভুল তথ্য পৰীক্ষা কৰাটো তেওঁৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ । ১৮৫০ চনত ইয়াৰ প্ৰয়োজন অনুভৱ কৰা এখন বাতৰি কাকতৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল । তাৰ বাবে কলিন ডিকিয়ে এই পদ্ধতি উদ্ভাৱন কৰিছে। এই তথ্যৰ মূল উপাদান কি আৰু কেনেকৈ বিচাৰি উলিয়াব পাৰি সেই কথা তেওঁলোকে বুজি পালে । ১৯১২ চনত ৰালফ পুলিটজাৰে এই পদ্ধতি আৰু অধিক বিকশিত কৰে। হেনৰী লুইছে মূল শিৰোনামৰ তথ্য-পৰীক্ষা বিচাৰি উলিওৱাৰ বাবে এটা কৌশল উদ্ভাৱন কৰিছিল । তেওঁৰ তথ্য পৰীক্ষা বিভাগটো সকলোৰে পৰিচিত আছিল ।

তথ্য পৰীক্ষাৰ প্ৰকাৰ কি কি:

আপুনি লাভ কৰা তথ্য শুদ্ধ নে নহয় সেইটো পৰীক্ষা কৰাটো প্ৰয়োজনীয় । ইয়াৰ বাবে প্ৰয়োজন হয় তথ্য পৰীক্ষাৰ । সেইবাবেই Fact Checking কিমান ধৰণৰ আছে সেয়া জনাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ । এই ক্ষেত্ৰৰ বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে তথ্য পৰীক্ষা মূলতঃ দুবিধ । ইয়াত দুবিধ এণ্টি-হক ফেক্ট চেকিং আৰু পষ্ট-হক ফেক্ট চেকিং অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে । ভুৱা তথ্যৰ বিস্তাৰ ধৰা পেলোৱা আৰু জনসাধাৰণলৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ পূৰ্বে শুদ্ধ তথ্য বিয়পি পৰা প্ৰক্ৰিয়াক এণ্টি-হক ফেক্ট চেকিং বোলে । এই তথ্য জনসাধাৰণৰ ওচৰলৈ যোৱাত বাধা দিয়া হয় ।

দ্বিতীয় প্ৰকাৰৰ পৰৱৰ্তী তথ্য পৰীক্ষাত লাভ কৰা তথ্যৰ ওপৰত প্ৰতিবেদন দাখিল কৰা হয় । এই প্ৰতিবেদনৰ পৰা লাভ কৰা বা প্ৰেৰণ কৰা তথ্য কেনেকৈ ভুল তাৰ বিৱৰণ সংলগ্ন কৰা হৈছে। কেতিয়াবা ফটো, ভিডিঅ’ আৰু প্ৰমাণৰ নমুনাও সংলগ্ন কৰা হয় । বৰ্তমান বহুতো তথ্য পৰীক্ষা কৰা চাইটে ভুল তথ্যৰ ওপৰত তথ্য পৰীক্ষা কৰি আছে । বিশেষ কথাটো হ’ল ৰাজনীতিৰ বহু নেতাই ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ জৰিয়তে ভুল তথ্যৰ প্ৰচাৰ চলাইছে। এনে পৰিস্থিতিত তথ্য পৰীক্ষা কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰে ।

লগতে পঢ়ক:OpenAI on ChatGPT bug : ChatGPT bug-এ উন্মোচিত কৰিব পাৰে ব্যৱহাৰকাৰীৰ পৰিশোধ তথ্য