নিউজ ডেস্ক , 1 আগষ্টঃকেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে প্ৰণয়ন কৰিলে নতুন শিক্ষা নীতি 2020. এই নীতিক লৈ সম্প্ৰতি চৰ্চা অব্যাহত আছে সমগ্ৰ দেশতে ৷ কিন্তুভৱিষ্যতে ক’ভিড 19 য়ে সমগ্ৰ বিশ্বজুৰি সৃষ্ট কৰা পৰিস্থিতিৰ দৰে ভৱিষ্যতে অনুৰূপ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হ’লে ইয়াৰ সৈতে কেনেকৈ মোকাবিলা কৰা হ’ব সেই বিষয় শিক্ষা নীতিত সম্পূৰ্ণ ৰূপে বাদ পৰিল ৷
এই সন্দৰ্ভত ভাৰতৰ ‘ছেভ দ্য চিলড্ৰেন’ৰ শিক্ষা প্ৰধান কমল গৌড়ে কয় যে,প্ৰাথমিক আৰু উচ্চতৰ মাধ্যমিক উভয় শিক্ষা খণ্ডৰ কাৰণে নতুন শিক্ষা নীতি ২০২০, প্ৰকৃতিগতভাৱে এক ৰূপান্তৰকামী নীতি ৷ কিন্তু ক’ভিড মহামাৰীৰ প্ৰসংগ এই নীতিৰ পৰা সম্পূৰ্ণৰূপে বাদ পৰি ৰ’ল ৷
ই টিভি ভাৰতৰ হৈ কৃষ্ণনন্দ ত্ৰিপাঠীৰ সৈতে হোৱা এক আছুতীয়া কথোপকথনত তেওঁ কয় যে নতুন শিক্ষা নীতিয়ে ক’ভিডৰ দৰে পৰিস্থিতিৰ বাবে কেনেকৈ আমাৰ বিদ্যালয়বোৰক প্ৰস্তুত কৰিব লাগিব এই নীতিত সেই বিষয় উত্থাপন কৰা ন’হল ৷
প্ৰশ্নঃ কেৱল মাত্ৰ শিক্ষা পদ্ধতিটোক ১০+২ ৰ পৰা এক ১৫ বছৰীয়া নতুন ব্যৱস্থালৈ ৰূপান্তৰিত কৰিলেই,দেশত আমি যি ধৰণেৰে শিক্ষা প্ৰদান কৰি আহিছো সেয়া সলনি হ’ব নে ?
উত্তৰঃ আপুনি যদি কেৱল অভিপ্ৰায়টোলৈ লক্ষ্য কৰে তেনেহ’লে প্ৰাথমিক স্তৰ আৰু উচ্চতৰ শিক্ষা উভয়তে দেখিব,ই খুবেই ৰূপান্তৰমুখী ৷ এই নীতিয়ে এক বহল পৰিসৰ, নতুন পৰিসৰবোৰ নিজৰ আওতাত সামৰি লৈছে ৷ প্ৰাৰম্ভিক শিকন এতিয়া নতুন শিক্ষা নীতিৰ অংশ হৈ পৰিল ৷ যিটো আমাৰ বাবে খুৱেই আশাব্যঞ্জক ৷ কিয়নো,এতিয়াৰে পৰা বুনিয়াদী শিক্ষাত ধ্যান দিয়া হ’ব আৰু এই বিষয়টোৰ বাবেই আমি আগৰে পৰা যুঁজি আছিলো ৷ কিন্তু এই নীতিত কিছুমান ‘মিছিং লিংক’ থকাও দেখা গৈছে ৷ উদাহৰণ হিচাপে ক’ব পাৰি, আমি এই লক্ষ্যসমূহ কেনেকৈ পামগৈ,তাক স্পষ্টকৈ বাখ্যা কৰা হোৱা নাই ৷ আমি এশ শতাংশ ‘এক্সেছ’ৰ কথা কও ৷ কিন্তু ৰ’ডমেপ,পথবোৰৰ বিষয়ে এই বিষয়ে কোনো উল্লেখ নাই ৷
প্ৰশ্নঃ কিছু সমালোচকে যুক্তি দৰ্শাই যে প্ৰাকৃতিকভাৱে সংখ্যাবোৰ আৰম্ভ হয় একৰ পৰা…সেয়ে বিদ্যালয় ব্যৱস্থাও প্ৰথম মানৰ পৰাই আৰম্ভ হোৱা উচিত ৷ কিন্তু ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বিদ্যালয়বোৰে প্ৰস্তুতিমূলক শিক্ষাক বাণিজ্যিকীকৰণ কৰাৰ উদ্দেশ্যে ‘প্ৰেপ’ আৰু ‘কিণ্ডাৰগাৰ্টেন’ আৰম্ভ কৰিছে ৷ সেয়ে শিক্ষা নীতিত প্ৰস্তুতিমূলক-শিক্ষাসহ আন কথাবোৰক কিছু সমালোচনা কৰা হৈছে ৷
উত্তৰঃ আমি ‘ছেইভ দ্য ছিলড্ৰেন’ আৰু অন্যান্য বহু শিক্ষাবিদসকল,সহযোগী আৰু অংশীদাৰসকলে ভাৱো যে প্ৰাৰম্ভিক শিকনক বিদ্যালয় শিক্ষা ব্যৱস্থাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটো এক ভাল পদক্ষেপ ৷ কিয়নো ই শিশুসকলৰ বিদ্যালয়লৈ যোৱাৰ যি মহান প্ৰস্তুতি,তাৰ লগত জড়িত ৷ আমাৰ কৰ্মৰাজিবোৰৰ ভিতৰত বিদ্যালয়লৈ যোৱাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰোৱাটোও অন্যতম ৷ অংগণবাদী আৰু প্ৰাক-বিদ্যালয়বোৰৰ এই সমগ্ৰ ধাৰণাটো শিশুসকলক বিদ্যালয়লৈ যোৱাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰাৰ লক্ষৰে লোৱা হৈছিল ৷
গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা হ’ল,সেই শিশুসকলক গ্ৰহণ কৰিবলৈ বিদ্যালয় আৰু এই ব্যৱস্থাটো প্ৰস্তুত হয়নে নহয় ৷ কাৰণ প্ৰাক-বিদ্যালয়ত কি হয়…ই বিনামূলীয়া,এক প্ৰাকৃতিক জৈৱিক ধৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰু ইয়াত যথেষ্ট যত্নও লোৱা হয় ৷
যেতিয়া কোনো এক শিশুৱে মাত্ৰ ১০ ফুট বৰ্গৰ কোঠা এটাৰ পৰা গৈ এক বৃহৎ বিল্ডিং,বৃহৎ গেইটৰ সৈতে এখন স্কুলত প্ৰৱেশ কৰিব,য’ত এনেকুৱা শিক্ষকো আছে যিসকলে দূৰত্ব ৰক্ষা কৰি চলে…তেতিয়া এইটো এটা সমস্যা হৈ পৰে ৷
প্ৰশ্নঃ এই নীতিয়ে বুনিয়াদী স্বাক্ষৰতা আৰু সংখ্যাৰ জ্ঞানৰ বিষয়ে কৈছে ৷ কিছু বিশেষজ্ঞই কৈছে যে পঢ়িব,লিখিব পাৰিলে তথা প্ৰাথমিকভাৱে গণনা কৰিব পৰাটো খুবেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কৌশল আৰু যদি কোনো এক শিশুৱে এইসমূহ কৌশল আয়ত্ব কৰিব পাৰে তেনেহ’লে সেই শিশু জীৱনত সফল হ’ব পাৰিব ৷ আপুনি বুনিয়াদী শিকনৰ বিষয়ে বৃস্তিতভাৱে বাখ্যা আগবঢ়াব বিচাৰিবনে ?
উত্তৰঃ বুনিয়াদী শিকন হ’ল প্ৰাক-বিদ্যালয়ৰে এক সম্প্ৰাৰিত সংস্কৰণ ৷ ইয়াত শিকন পদ্ধতি,শিকনৰ অভ্যাসবোৰ শিকোৱা হ’ব ৷ আমি প্ৰাক-বিদ্যালয়ত অধ্যয়ন আৰু লিখাৰ বিষয়ে নিশিকাও ৷ বুনিয়াদী শিকনক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটো ‘ইমাৰ্জেন্ট লিটেৰেচী ইন মেথ্ছ’ৰ সম্প্ৰসাৰণৰ এক অংশ হোৱা উচিত ৷ ‘ছেভ দ্য ছিলড্ৰেন’এও এই বিষয়ে কয় ৷ ‘ইমাৰ্জেন্ট লিটেৰেচী ইন মেথ্ছ’ৰ ভিত্তিত সাধাৰণ পদ্ধতিবোৰক শিকাৰ বাবে আমাৰ এক ‘ৰেডী টু লাৰ্ণ’ নামৰ ব্যৱস্থা আছে ৷
আমি ইয়াৰ উকালতি কৰি আহিছোঁ, আমি ইয়াৰ বাবে যুঁজি আহিছোঁ ৷ ই আমাৰ বাবে এক স্বাগতম জনাব লগীয়া পৰিৱৰ্তন ৷
প্ৰশ্নঃ ভাৰতীয় শিক্ষা ব্যৱস্থা, বিষয় বস্তুবোৰ আয়ত্ব কৰিবলৈ স্মৃতি আৰু মুখস্তবিদ্যাৰ ওপৰত ধ্যান দিয়াৰ বাবে সমালোচিত হৈ আহিছে ৷ কিন্তু ইয়াৰ বিপৰীতে আন উন্নত দেশসমূহত ‘ক্ৰিটিকেল থিংকিং’, প্ৰশ্ন সোধাৰ দক্ষতা আদি শিশুসকলক শিকোৱাৰ ওপৰত ধ্যান দিয়ে ৷ শিক্ষা নীতিত এইসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে নে ?