తెలంగాణలో సంపూర్ణ అక్షరాస్యత సాధనకు ప్రజల్లో ఉద్యమ స్ఫూర్తిని రగిలించాల్సి ఉందని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. వయోజనులను అక్షరాస్యులుగా తీర్చిదిద్దడానికి యుద్ధప్రాతిపదికన పనిచేయాలంటూ స్పష్టం చేస్తున్నారు. ఈ అంశంలో ఇప్పటికే విజయం సాధించిన రాష్ట్రాల విధానాలను అనుసరిస్తే ఏడాదిలో 4% అక్షరాస్యత పెరిగే అవకాశముందని గణాంకాలు చెబుతున్నాయి.
కలవరపెడుతున్న గణంకాలు
ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్కు సంబంధించిన 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం... తెలంగాణలో 1.04 కోట్ల మంది నిరక్షరాస్యులున్నారు. 66.46% అక్షరాస్యతతో అన్ని రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలతో పోలిస్తే 32వ స్థానంలో నిలిచింది. ప్రపంచసగటు(86%)కు ఇది ఎంతో దూరం. యూనిసెఫ్ నిబంధనల ప్రకారం 6-14 సంవత్సరాల లోపు పిల్లల్లో ఒక్కరు కూడా నిరక్షరాస్యులు ఉండొద్దు. కానీ... తెలంగాణలో 20% మంది ఇంకా బడికి దూరంగా ఉండటం ఆందోళన కలిగిస్తోంది. ఇలాంటి వారికోసమే 2014 నుంచి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం గురుకులాలను ఏర్పాటు చేస్తున్నా... ఇటీవలి జాతీయ నమూనా సర్వే మన అక్షరాస్యత అంచనా 73% మాత్రమేనంటూ వెల్లడించడం గమనార్హం. ముఖ్యంగా ఎస్సీల్లో 49.50%, ఎస్టీల్లో 58.90% మాత్రమే చదువుకున్న వారుండటం కలవరపరుస్తోంది. సమస్య పరిష్కారానికి 50-70, ఆపైన వయసున్న వారిని దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రణాళికలకు రూపకల్పన చేయాల్సి ఉంది.
ప్రభుత్వ సంకల్పం... ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్
కేంద్ర ప్రభుత్వం 1988లో జాతీయ అక్షరాస్యత ఉద్యమాన్ని ప్రారంభించింది. ఈక్రమంలో 1991-2001 మధ్య ఉమ్మడి రాష్ట్రంలోనూ అక్షరాస్యత కార్యక్రమాలను ఉద్ధృతంగా అమలు చేశారు. కలెక్టర్లకు బాధ్యత అప్పగించి వయోజన విద్యపై నిరంతర అనుశీలన చేయడంతో ఏడాదికి సగటున 1.6 శాతం చొప్పున ఆ దశాబ్దం మొత్తంగా 16 శాతం అక్షరాస్యత పెరిగింది.
వాలంటీర్ల కార్యదక్షత... త్రిపుర
త్రిపుర 2001లో జాతీయ స్థాయిలో 12వ స్థానంలో ఉండేది. 2011 వచ్చేసరికి 87.75 శాతంతో నాల్గో స్థానానికి చేరుకుంది. మరింత మెరుగయ్యేందుకు గ్రామ పంచాయతీలు, వాలంటీర్లతో ఉద్యమం నడిపారు. రాజకీయ పార్టీల కార్యకర్తలూ సహకరించారు. దాంతో ఇప్పుడు అక్కడ 97% అక్షరాస్యత సాధించినట్లు ఆ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. వయోజనులు అక్షరాలను మరచిపోకుండా నిరంతర విద్యను కొనసాగిస్తున్నారు. అందుకే 2016లో అప్పటి తెలంగాణ ఉప ముఖ్యమంత్రి కడియం శ్రీహరి త్రిపురలో పర్యటించి విద్యావిధానాలపై అధ్యయనం చేశారు.
ఊరూవాడా ‘అక్షర లక్ష్యం’... కేరళ
కేరళ అక్షరాస్యతలో దేశంలోనే ముందుంది. 2011లో 93.91% నమోదైనా... ఇంకా 18 లక్షల మంది నిరక్షరాస్యులను గుర్తించారు. వారి కోసం ‘అక్షర లక్ష్యం’ పథకానికి రూపకల్పన చేశారు. మొదటి విడతలో... ఒక్కో బృందంలో 10-15 మందిని పెట్టి వంద గంటలపాటు అక్షరాలు నేర్పించారు. వీరికి పరీక్షలు నిర్వహించగా 90-100 ఏళ్లున్న వృద్ధులూ ఉత్సాహంగా తరలివచ్చారు. ఇక్కడా ఉత్తీర్ణత సాధించని వారిని రెండోవిడతలో పంచాయతీలు, పట్టణాలు, నగరాల వారీగా ఎంపిక చేసి, చదువు నేర్పించారు. ఫలితంగా తమ అక్షరాస్యత 96.69 శాతానికి చేరినట్లు కేరళ ప్రకటించింది.
* అక్షరాస్యతలో మనకంటే వెనకుండే మధ్యప్రదేశ్ ప్రాథమిక విద్యపై గురిపెట్టడంతో 2011లో నాలుగు మెట్లుపైకి చేరుకుంది.
* చత్తీస్గఢ్ సైతం వయోజన విద్య(15, ఆపై వయసు)పై దృష్టి కేంద్రీకరించి అక్షరాస్యత శాతాన్ని బాగా పెంచుకుంటోంది.